Preek over Marcus 14:32-52 en Hebreeën 7:20b, 21

2016-02-28

Ds. A. van der Dussen

In hetzelfde schuitje als Willem Holleeder…

Liturgie:

♪ Psalm 62: 1, 5
♪ Gezang 180: 1, 3, 5, 7
♪ Gezang 229: 3, 4
♪ Psalm 130: 3, 4

Een goede advocaat

De afstand tussen ons en Willem Holleeder is enorm. Holleeder is Nederlands bekendste crimineel. Een tijdlang werd hij ‘knuffelcrimineel’ genoemd: hij schreef een column en was zelfs de hoofdpersoon in een televisieprogramma. Die tijd is voorbij. Toen zijn zusters in de publiciteit kwamen met belastende getuigenissen, werd duidelijk hoe gevaarlijk Holleeder is. Het ligt dan ook niet voor de hand om te zeggen dat wij in hetzelfde schuitje zitten als hij. Toch doe ik dat, omdat de tekst voor de preek er aanleiding toe geeft.

Christus kan ieder die door hem tot God komt volkomen redden, omdat hij voor altijd leeft en zo voor hen kan pleiten.
 
De overeenkomst tussen Willem Holleeder en ons is, dat hij én wij blij mogen zijn met een goede advocaat…

Fatsoenlijke burgers…

Natuurlijk ziet God het verschil tussen een gevaarlijke crimineel en een fatsoenlijke burger. Het is reëel om te zeggen dat de afstand tussen ons en misdadigers groot is. Als je ook maar één keer van slachtoffers van criminaliteit gehoord hebt hoe gemeen en gewetenloos er met hen om werd gegaan, kun je heftige weerstand ervaren tegen oplichters en afpersers. Niet voor niets wordt in de Bijbel een scherp onderscheid gemaakt tussen ‘rechtvaardigen’ en ‘goddelozen’, vgl. psalm 37:12,14,21 enzovoorts. En toch is die afstand tussen rechtvaardigen en goddelozen, fatsoenlijke burgers en gewetenloze misdadigers, kleiner dan je wel eens denkt. Dat heeft ermee te maken dat, Bijbels gesproken, ook de ‘rechtvaardige’ zo kan tegenvallen. Maar daar kom je pas achter als je in buitengewone omstandigheden terecht komt. Neem Petrus: een fatsoenlijke burger, een visser. Een gelovige Jood. Kortom: een prima vent. Op het eerste gezicht had je nooit vermoed dat onze Heer Jezus van deze man zo’n verdriet zou hebben. Dat die brave visser ten diepste vreselijk tegenviel, dat kwam pas ten volle aan het licht in de nacht van het verraad. Hij valt in slaap op het moment dat Jezus hem harder nodig had dan ooit (Marcus 14:37). Hij is niet de enige: hetzelfde geldt van Jakobus en Johannes. Wat bleek in deze nacht de vriendschap tussen Jezus en zijn discipelen weinig waard te zijn. Het mag duidelijk zijn: geen van hen is een goddeloze. Het was in wezen alleen maar menselijke zwakheid die hen in slaap deed vallen (vgl. 14:38). Niettemin falen ze op dit moment onvergeeflijk. Daarvan zijn ze zich ook bewust. Veelzeggend staat er in Marcus 14:40:
 
Ze wisten niet wat ze hem moesten antwoorden.

Hier wordt duidelijk wat in de Bijbel bedoeld wordt als alle mensen ‘zondaren’ genoemd worden. Dat slaat niet in de eerste plaats op morele verdorvenheid, maar op dat erge dat je op beslissende momenten in het leven tegenover God en de naaste zo akelig kunt falen. Daarbij zijn het vaak ongewone, moeilijke omstandigheden die aan het licht brengen hoe het er werkelijk met ons voorstaat.

Mensen die onder gewone omstandigheden fatsoenlijke burgers zijn, kunnen bitter tegenvallen als het moeilijk wordt. Hoe zou ik mij ontpoppen als ik in een concentratiekamp terecht kwam, als ik gedwongen werd mensen te martelen, als ik…? Zou ik de rug recht houden? Of zou ik tot een gedrag komen waartoe ik mezelf nooit in staat geacht had, en waardoor ik met de mond vol tanden zou staan tegenover God? Zo gezien is het realistisch om te erkennen, dat de afstand tussen keurige kerkgangers en criminelen als Holleder minder groot is dan ze kan lijken.

Ontregeld

Daar komt nog iets bij. Uit het Nieuwe Testament blijkt ook dat je ware aard tevoorschijn komt door de ontmoeting met Jezus Christus. Wanneer je met Hem te maken krijgt en onder zijn invloed komt, dan gebeurt er iets met je. Dan ontdek je hoe anders jij bent dan Hij. Dan merk je dat wat Hij wil jou vreemd is. Dan kun je een afstand tot God ervaren die er eerst niet was. Werkelijk: Christus staat in zijn doen en laten dwars op alles wat wij gewend zijn. De manier waarop Hij met God omgaat is van een andere orde dan hoe wij gelovig zijn. De weg van kruis en opstanding die Hij gaat is voor ons onvoorstelbaar. Zo wordt nergens radicaler onthuld hoe ver wij  in wezen van God zijn afgedwaald, dan in de confrontatie met Hem. Neem alleen al zijn Bergrede. Alles in ons verzet zich toch tegen de radicale liefde tot de vijand die Hij daar predikt? Weer geldt, dat het Bijbelse spreken over de ‘zonde’ pas van hieruit te begrijpen valt. Mensen zijn geen zondaren omdat ze af en toe minder fatsoenlijk zijn, maar in zoverre zij mijlenver afstaan van de op God betrokken levenswijze die Christus predikt en voor-doet. Ook dat wordt gedemonstreerd in Getsemane. Het zijn niet alleen de extreme omstandigheden die maken dat Jezus’ volgelingen zo tegenvallen. Het is ook het optreden van Christus zelf dat hen om zo te zeggen ontregelt. Immers, hoezeer herneemt een van hen zich nadat zij zo beschamend in slaap waren gevallen. Want  als Judas met zijn bende verschijnt om Jezus gevangen te nemen, is er die man die zijn zwaard trekt en de dienaar van de hogepriester te lijf gaat (Marcus 14:47). Wat een moed en trouw toont hij! Maar ook dan blijkt weer hoe anders Christus is. Hij gaat immers in die verdediging niet mee, maar geeft zich met een beroep op de Schriften vrijwillig over aan zijn vijanden (14:48,49). Dát nu blijkt te veel te zijn voor zijn volgelingen. Als ze dat meemaken slaan ze op de vlucht  (Marcus 14:50). Daarmee wordt opnieuw zichtbaar hoe weinig Christus aan zijn vrienden heeft. Dat is het onthutsende van de ontmoeting met Christus. Wie zijn volgeling wordt, komt er achter dat hij niets heeft aan fatsoen. De wegen die Hij met je wil gaan zijn zo ongewoon dat je er dán pas achter komt hoe ver je van God afstaat. Over afstand gesproken! De afstand tussen Holleeder en ons is reëel, zonder meer. En toch is zij kleiner dan die tussen Jezus Christus en ons.

Bevestiging

Is het zo gezien niet groots, dat Christus voor altijd leeft om voor ons te pleiten? Psychologisch kun je dit eigenlijk niet meemaken. Het was voor ons gevoel niet vreemd geweest wanneer Hij hen na zijn opstanding ter verantwoording had geroepen, zo van: “Ik heb nog wel een appeltje met jullie te schillen. Dat was geen beste beurt van jullie…” Maar nee. Geheel in overeenstemming met de Bergrede vergeldt de opgestane Heer kwaad met goed en komt Hij voor hen op bij God. Dit valt niet psychologisch te doorgronden. Het is in het algemeen niet vruchtbaar om onze psychologie op Jezus los te laten. Dit is het evangelie van Gods ondoorgrondelijke genade. Dit is waartoe de Zoon van God gekomen is: om ons te redden van onze zonden. Eigenlijk is het te weinig gezegd dat wij een goede advocaat in Christus hebben. Want een goede advocaat is duur. Die moet je kopen. Maar Christus laat zich niet kopen. Christus komt gratis en voor niets voor ons op. Dat noemt de Bijbel ‘liefde’. Het is voor ons christelijk leven goed om ons wat vaker te realiseren dat Christus zó hartstochtelijk voor ons pleit. Hij die jou beter kent dan je jezelf kent, Hij die weet wat Hij in ongewone omstandigheden van jou te verwachten heeft, Hij die de tegenstand bij jou gewaar wordt als het op zijn radicale prediking en omgang met God  aankomt – Hij laat jou niet in de steek. Hij neemt het voor jou op. Er is geen krachtiger bevestiging van je leven dan dit pleiten van Christus. Vertrouw je er aan toe en word er blij van!

Zachter

Word er ook zachter van. Voor de plek die wij als christenen in onze verscheurde maatschappij innemen helpt het om te beseffen dat we, bij alle enorme tegenstellingen die er zijn, toch ook met alle mensen iets gemeen hebben. Dat is, dat wij allen mijlenver van God afstaan en Hem als het erop aan komt teleurstellen en tegenvallen. Het gaat er niet om de tegenstellingen weg te praten. Dat zou naïef en kortzichtig zijn. Net zo goed als kwaadaardige criminelen maken ook bijvoorbeeld de fanaten van IS op een vreselijke wijze slachtoffers onder fatsoenlijke burgers. Als dat nog geen afstand schept…  En toch – volgelingen van Christus kunnen als geen ander weet hebben van de gezamenlijke behoefte van criminelen én religieuze fanaten én fatsoenlijke burgers aan een goede advocaat. Zonder Christus heeft niemand van ons een been om op te staan voor God. En in Christus hebben wij een pleitbezorger die het ons in zijn onbegrijpelijke liefde en genade mogelijk maakt om alles van ons wat tegen viel en valt blijmoedig achter ons te laten. Als wij zoveel genade ontvangen, zou het ons dan niet passen om in zachtmoedigheid voor al die andere vijanden van God om genade te bidden, wetende dat ook zij eens niet zullen weten wat ze tegen God moeten zeggen? Laten wij ook tegenover hen tot wie wij de grootst mogelijke afstand gevoelen, niet in haat gevangen blijven, nu wij in Christus zo’n machtige advocaat hebben ontvangen. Amen.

N.B. Indien U een preek anders dan voor uzelf wilt gebruiken, stelt ds. van der Dussen een e-mailbericht aan hem op prijs. Wil hem ook vermelden als bron van de preek.