Preek over Zacharia 3:1-7

Veel in dit visioen lijkt ver van ons af te staan. Het speelt zich immers af in de hemel, in de troonzaal van God. Daar treden figuren op die wij nooit zien: een engel, een hogepriester, de satan. Wat moet je daarmee? Laat ik wijzen op iets dat wél herkenbaar voor ons is: de vuile kleren die Jozua aan heeft. Vuile kleren aan hebben is geen probleem als je aan het klussen bent. Het is wel een probleem als je op sollicitatiegesprek bent. Dat loopt meestal niet goed af. Met vuile kleren in de buurt van God komen - dat is helemaal om door de grond te zakken. Dat symboliseert 'schuldig staan' voor God. En dat is nu precies wat er met Jozua aan de hand is. Hij ziet er zo smerig uit vanwege schuld, vers 4. En in die rampzalige outfit verschijnt hij voor God. Om het precies te zeggen: staat hij voor een representant van God, de engel van de HEER, vers 1. God geldt in dit visioen als zo onvoorstelbaar groot en vol majesteit, dat Hij in eigen persoon om zo te zeggen achter de schermen blijft. Hij wordt vertegenwoordigd door een engel. Tegenover deze hoogwaardigheidsbekleder verschijnt Jozua in zijn smerige plunje... Dat leidt tot tumult in de hemel. Aan de rechterzijde van de 'engel van de HEER' staat namelijk - de satan. 'Satan' is hier meer een titel van een hemelse functionaris dan een naam. Vgl. Job 1:6, waar hij geldt als een van de 'hemelbewoners'. Het woord betekent zoveel als 'aanklager'. De satan is hier dan ook degene die Jozua aanklaagt. Hij pleit ervoor om Jozua onmiddellijk de hemel uit te zetten. "Weg jij, armoedzaaier! Wat doe jij in deze heilige ruimte?" Nu is Jozua hogepriester. Dat wil zeggen: ook hij is een functionaris. Hij is degene die offers brengt om schuld van mensen weg te nemen en hen zo vrijpleit bij God. Normaal gesproken heeft hij daarbij prachtige ambtskleding aan - zie Exodus 28:2. Maar nu ziet hij er dus niet uit. Hijzelf staat schuldig voor God. Hoe kan hij dan zijn volk bij God vrijpleiten? Dat moet misgaan. De hogepriester dreigt te worden weggestuurd. Voelt u wat er aan de hand is? Er is tumult in de hemel over ons mensen. Wij hebben daar een zaakbehartiger, maar zijn positie staat op het spel.

Ach, wat is de hemel ver weg. Maar we herkennen dit tafereel misschien wel in ons eigen hart. Er is een stemmetje dat ons vrijpleit en zegt: "Je hebt het goed gedaan." Er is ook dat gevoel: niemand moet mij zien zoals ik echt ben - zeker God niet. En er is dat aanklagende stemmetje dat tegen ons zegt: "Vuile armoedzaaier, scheer je weg!" Hoe loopt dit af?

In de hemelse troonzaal loopt het ongelooflijk goed af. Want de engel die God vertegenwoordigt maakt zich geweldig kwaad over de aanklager. "De HEER zal je het zwijgen opleggen." Er staat een woord dat in resp Genesis 37:10 en Jesaja 54:9n nog wat forser, wat heftiger vertaald is: "De HEER zal je terecht wijzen, bedreigen!" Met een vervaarlijk "Hou je mond!" zal God dus partij kiezen, tégen de aanklager en vóór de armoedzaaier die het voor zijn volk opneemt. Waarom zal God dat doen? Omdat Hij Jeruzalem heeft uitgekozen, vers 2. God kiest ervoor zijn volk genadig te zijn. Dáárom zal Hij de satan het zwijgen opleggen en de hogepriester, de zaakbehartiger van mensen, niet wegjagen. En dan komt die vrolijke verkleedpartij. Men trekt Jozua de hogepriester zijn vuile kleren uit - dat doet hij niet zelf!! Dat kan hij niet zelf! Dat mag hij niet zelf! De schuld waarmee hij belast is en die hij niet zelf ongedaan kan maken, wordt van hem afgenomen, vers 4. Als symbool daarvan worden zijn vuile kleren uitgedaan en krijgt hij feestelijke kleren aan. Hij mag in vol ornaat hogepriester zijn. En het allerbelangrijkste: hem wordt officieel en voorgoed toegang verleend tot de hemelse troonzaal - tot God. Zie vers 7:
Hier wordt iets gezegd dat uniek is voor het Oude Testament. De hogepriester is een mens die dienst doet in de tempel van Jeruzalem. Hij is uiteindelijk een gewone sterveling. Maar als hij die dienst goed verricht mag hij meepraten in de hemel, wordt hij opgenomen in de 'kring' van hemelbewoners. God de HEER luistert naar hém, Israëls zaakbehartiger, niet naar de satan!

Zo gaat dit visioen toch ook over het leven op aarde. Het heeft een specifieke historische achtergrond. Jozua is de hogepriester van Israël na de ballingschap. Israël had die ballingschap maar op een haar na overleefd. Bijna was er van het volk niets overgebleven. Ook Israëls hogepreister was er bijna aangegaan. Daarom wordt er van Jozua gezegd dat hij is "als een stuk zwartgeblakerd hout dat uit het vuur is weggerukt," vers 2. Het was echt bijna gedaan met dit volk en zijn zaakbehartiger. Dat had alles te maken met Israëls schuld. Aangenomen mag worden, dat Jozua hier schuldig voor God staat in zoverre hij Israël vertegenwoordigt. Jozua draagt Israëls schuld met zich mee. Maar via dit kijkje in de hemel mag Zachria zijn volk e boodschap brengen, dat God tóch naar de hogepriester wil luisteren. Een mens, een gewone sterveling, krijgt toegang tot de hemel! Ongelofelijk! Het is onvermijdelijk dat onze gedachten nu naar Jezus gaan. Het is trouwens dezelfde naam: 'Jezus' is de Griekse vorm van de Hebreeuwse nam 'Jozua'. De betekenis is veelzeggend: "De HEER redt"! Deze Jezus, een mens, die het beslissende offer voor de zonden gebracht heeft, heeft namens ons toegang tot God. Zie Hebreeën 1:3; 4:14 en 9:11,12. Zo luistert God naar Hém als Hij onze zaak bij God bepleit! En de aanklager, die zoveel in ons ziet dat ons diskwalificeert voor God? God luistert naar hem niet eens. Hij moet zijn mond houden. Hij is het die de troonzaal moet verlaten - Openbaring 12:10:
Zo mogen wij leven op aarde in een rustig vertrouwen. In de hemel is tot vrede over ons besloten. Wij hebben een zaakwaarnemer. Laat dat u helpen om uw eigen innerlijke dialoog te beëindigen. Het pleit is al beslecht. Jezus bepleit uw zaak. En God luistert naar Hem, met grote aandacht en toewijding. Meer hebt u niet nodig.

Amen