Preek over 1 Tessalonicenzen 1

Gemeente van onze Heer "Pap waar ga je zondag over preken?" "De eerste brief van Paulus aan de Thessalonicenzen." "Dat zegt me niks." Het zou me niet verbazen wanneer de meesten van u ook zo zouden reageren. De brief aan de Thessalonicenzen? Dat zegt me niks. Ik zou niet weten waarover die gaat. En die gemeente daar zegt me ook niet veel. Het was bij mij niet anders. Ik kende wel stukjes uit de brief. Ik wist wel dat het daarin soms ook over de toekomst ging. Bepaalde fragmenten waren wel redelijk vertrouwd. Maar daarmee hield het voor mij ook op. Andere brieven uit het NT waren me meer vertrouwd. Dat is intussen veranderd. Voor mij is die gemeente van Thessalonica meer gaan leven en zijn de brieven aan die gemeente van bijzondere betekenis geworden. Niet omdat de brieven aan hen heel bijzonder zijn. Die brieven lijken sprekend op andere die we in de bijbel tegenkomen. Wel behoren de brieven aan de gemeente van Thessalonica tot de eerste van Paulus die wij kennen. Misschien zijn het zelfs wel de eerste, die hij heeft geschreven, halverwege de eerste eeuw na Christus. Maar de brieven maken de gemeente niet bijzonder. Ook het ontstaan van de gemeente niet. Die is niet anders dan anders. In het bijbelboek Handelingen, hoofdstuk 17, wordt daarover verteld. Paulus kiest zoals gebruikelijk voor de stad, een knooppunt. Thessalonica is zo'n knooppunt van landwegen en waterwegen. De stad had toen waarschijnlijk plusminus 200.000 inwoners. Uiteraard was er ook een synagoge, als zo vaak beginpunt van Paulus' werkzaamheden. In die stad ontstond een gemeente, vergelijkbaar met die in andere steden. De eerste leden van de gemeente waren voornamelijk Grieken. Die "Grieken" zouden we vandaag zoekers of belangstellenden noemen. Het merendeel van de gemeente bestond dus uit die "Grieken". Daarnaast waren er ook enkele Joden lid geworden. Zij zijn de gelovigen die van huis uit met het geloof in God waren opgegroeid. Apart vermeld worden "voorname vrouwen". Zij blijken zich ook in groten getale bij de gemeente te hebben aangesloten. Zo is de gemeente begonnen. Maar daarin is ze niet uniek.

De gemeente van Thessalonica is uniek omdat ze de Saddleback Church van de eerste eeuw is. Saddleback Church, zult u zeggen? Ja, dat is die gemeente die nu wereldwijd bekend geworden is. In Nederland kennen we die gemeente van Rick Warren door zijn boeken over "Doelgerichte gemeente" en "Doelgericht leven". De Saddleback Church is te vinden in Lake Forest, Orange County, in Zuid-Californië. Of bent u misschien beter bekend met de Redeemer Presbyterian Church in New York. De gemeente van Tim Keller, waarover Aad Kamsteeg het nodige geschreven heeft. U kent de Redeemer niet? Willow Creek dan? De Willow Creek Community Church vlakbij Chicago van Bill Hybels? Het is een gemeente die met een kleine honderd mensen begon en inmiddels een van de Megakerken van Amerika is. Management, visie en missie zijn hier de "toverwoorden". De Holy Trinity Brompton in Londen? De gemeente van Nicky Gumble? Het is de gemeente waar de Alphacursussen zijn bedacht en begonnen. Misschien moeten we het nog wat dichterbij zoeken. Een van de snelst groeiende gemeenten in Nederland, de Baptistengemeente in Drachten van ds. Bottenbley? Of nog dichterbij de gecombineerde NGK/CGK-gemeente in Houten. De gemeente, die groeit, jongeren vasthoudt en enthousiast krijgt. Van al deze gemeenten geldt dat ze in hun eigen land en soms zelfs ver daarbuiten bekend zijn. Hun manier van christen-zijn en gemeente-zijn spreekt christenen wereldwijd aan. Dat aansprekende en die bekendheid heeft de gemeente van Thessalonica ook. Het is de Saddleback Church van de eerste eeuw. Zie vers 7 en 8. De gemeente van Thessalonica is een voorbeeld geworden voor alle gelovigen in Macedonië en in Achaje … allerwegen is het geloof van de gemeente, dat zich op God richt, bekend geworden zodat Paulus en anderen daarvan niets behoeven te zeggen. Macedonië en Achaje staan voor Noord- en Zuid-Griekenland. De gemeente van Thessalonica genoot landelijke bekendheid in wat wij nu Griekenland noemen. En zelfs daarbuiten, zo lezen we. "Allerwegen is uw geloof bekend geworden." De gemeente van Thessalonica is voorbeeldig, een modelgemeente.

Maar wat maakt deze gemeente dan zo bijzonder? Is dat hun doelgerichte manier van werken? Of is de gemeente voorbeeldig omdat ze diensten met belangstellenden (seekersservices) organiseert? Is een soort Alpha-cursus het geheim van Thessalonica? Het zou kunnen. Misschien hebben ze dat ook allemaal gedaan. We weten het niet. Wat we wel weten is dat de gemeente van Thessalonica het woord heeft aangenomen. Dat maakt Thessalonica voorbeeldig voor anderen. Zij heeft het woord aangenomen. Nu is aannemen iets anders en meer dan aanhoren. Een mens kan iets aanhoren, zelfs de meest erge dingen en er onbewogen onder blijven. Hij wordt niet heet of koud van wat hij te horen krijgt. Dat is bij de gemeente van Thessalonica anders geweest. Het woord van de apostelen, de evangelieverkondiging, de prediking sloeg daar in als een bom. En dat gebeurde op een moment dat de omstandigheden alles behalve gunstig waren. Onder zware verdrukking, in moeilijke omstandigheden heeft de gemeente het woord aangenomen. (zie vers 6). Men had, met andere woorden, genoeg redenen om even niets te doen met het woord van God. Het kwam bepaald ongelegen. Dat is herkenbaar. Iedereen van ons kan wel redenen bedenken waarom het woord van God niet gelegen komt. De een heeft een vrouw getrouwd, de ander een akker gekocht, een derde vindt zichzelf nog te jong om iets met het woord van God te doen, weer een ander juist weer te oud. We voelen het goed aan. Het woord aannemen brengt verandering met zich mee. Het kan je wereld en je leven op de kop zetten. Je loopt het risico dat er het nodige gaat veranderen. Het woord aannemen kan dus heel ingrijpend zijn en veranderingen met zich meebrengen waarop je niet zit te wachten. Het is dus alles behalve vanzelfsprekend dat mensen het woord aannemen. Aanhoren dat is het probleem niet, aannemen is dat wel. En juist dat aannemen deed men in Thessalonica. En dat maakt die gemeente zo bijzonder, wereldberoemd in die tijd. Zij hebben het lef gehad het woord aan te nemen, met alle "risico's" daaraan verbonden.

In Thessalonica zag je een dubbele verandering. Zie vers 9 en 10. Een bekering van de afgoden naar God en een verwachting van Jezus uit de hemelen. De bekering is daar in Thessalonica een loskomen van alle zelfbedachte of aangeleerde zekerheden (want dat zijn afgoden). Je geeft die zekerheden op. Want ze zijn en blijken onbetrouwbaar en je loopt er gegarandeerd mee vast. Dat weet je als mens wel, je ervaart het ook. Maar je durft die zekerheden niet op te geven, zolang je geen andere zekerheid gevonden hebt. Het evangelie spreekt van God, betrouwbaar en levend. Hij is de enige zekerheid. Op Hem mag je en kun je rekenen. Dat hebben de Thessalonicenzen aangenomen, daarvan gaan ze nu uit en daaraan maken ze zich voortaan dienstbaar. Hun leven werd er anders van, gelukkiger ook. Naast de nieuwe toewijding aan God is er de verwachting van Jezus. Een gemeente die het woord aanneemt durft vooruit te kijken. We zijn niet alleen produkt van het verleden, we hebben ook een toekomst. We mogen zelfs geloven dat die toekomst zijn schaduwen al vooruitwerpt. We mogen leven in het licht van Jezus die ons tegemoetkomt. De toekomst kleurt ons leven niet minder dan het verleden. Of beter nog: voor mensen die het woord hebben aangenomen is het verleden niet langer bepalend, maar de toekomst. Het koninkrijk der hemelen, Gods koningschap zet de toon. Of om het met woorden van Paulus uit de Romeinenbrief te zeggen: Laat de zonde niet langer als koning heersen … (Rom. 6: 12 e.v.). Een gemeente die het woord aanneemt, weet van verlossing en durft daar bij alles van uit te gaan.

We gaan afronden. De gemeente van Thessalonica blijkt een inspiratiebron. Toen en daar in Griekenland en omgeving in de eerste eeuw. Ook nu. Misschien ben je als gemeente bijzonder, misschien heb je iets als je doelgericht werkt, als je je dienstbaar maakt aan belangstellenden ("seekers"), als je een alphacursus hebt of "new wine"schenkt. Misschien heeft dat allemaal wel iets, maar het kan nooit in de plaats komen van waar het volgens het evangelie ten diepste omgaat: het aannemen van het woord. Het horen én doen van het evangelie. Dat was in de eerste eeuw het geval, dat is in de eenentwintigste eeuw niet anders. In dat opzicht kunnen Saddleback, Willowcreek en anderen niet tegen Thessalonica op. Die gemeente mag voor ons allemaal model staan.

Amen