2002-10-27 v.m.
Ds. A. van der Dussen
De dood van onze Heer Jezus wordt in de Bijbel aangeprezen als iets waarvan we blij kunnen worden en waarbij we opluchting kunnen ervaren. Om dat over te brengen vraag ik vanmorgen uw aandacht voor de dood van Simson. In een aantal opzichten is die dood zeer verschillend van de dood van Jezus. Allereerst was Simson aan de ellendige situatie waarin hij stierf, geheel en al zelf schuldig. Jezus daarentegen sterft in alle opzichten als een onschuldige. In de tweede plaats: Simsons dood en begrafenis zijn het laatste wat over hem verteld wordt. Daarna is het afgelopen met hem. Bij Jezus gaat het verhaal verder: op zijn dood volgt zijn opstanding. In de derde plaats sterft Simson met een roep om wraak. Jezus sterft met een bede om vergeving. Zo gezien lijkt het sterven van Simson dus in de verste verte niet op dat van Jezus. En toch is er één grote overeenkomst. Dat is, dat hun beider dood heilzaam is geweest. Over beider sterven kan met een zekere opgewektheid verteld worden!
Om de gevoelswaarde van dit sterven te vatten is het nodig om op de inleiding van het verhaal te letten, de verzen 23 en 24. De Filistijnen organiseren een groot feest ter ere van hun god Dagon. Er wordt een psalm aangeheven:
Onze god gaf Simson, onze vijand, in onze macht.
Zo dreigt dus de geschiedenis van Simson, de door de HEER
verwekte redder van Israël, te eindigen met een triomf voor de
god van de Filistijnen. Wat een blamage voor de HEER. Stel je
toch voor dat dit het definitieve einde van de geschiedenis van de
richters was geworden... En áls dus het verhaal verder gaat, dan
is dat onmiskenbaar om deze verschrikkelijke uitkomst te
weerspreken. Het mag niet zo zijn dat Dagon de hoogste eer
krijgt! Daar gaat het om in dit verhaal. Dat zie je ook daaraan
dat Dagons tempel verwoest wordt. Als je bedenkt hoe vreselijk de
Israëlieten het hebben gevonden dat de tempel in Jeruzalem in
puin kwam te liggen, kun je vermoeden wat dit voor een slag voor
de Filistijnen is geweest. Het is waar: Simson zelf had andere
motieven. Hij heeft zijn vijanden deze laatste slag toegebracht als
een persoonlijke wraakactie, vers 28. Daar zie je aan hoe
onverbeterlijk deze man was. Tot het laatst toe heeft hij niet
begrepen welke missie hij had. Toch is zijn gebed om de terugkeer
van zijn kracht verhoord. Zo kon hij alsnog de geschiedenis ingaan
als een man die werkelijk een begin heeft gemaakt met de
bevrijding van Israël uit de macht der Filistijnen, 13: 5. Zo
hoefden de Israëlieten zich toch niet te schamen, later, als zijn
naam ter sprake kwam. Integendeel, met een zekere olijkheid kon
het verteld worden:
De doden die hij in zijn sterven gedood heeft waren talrijker dan
die hij in zijn leven gedood had!
Van hieruit is de stap naar het sterven van Jezus te maken. Want ook zijn sterven geldt als heilzaam. Bevestigde dat van Simson dat hij een begin met de verlossing maakte, het sterven van Jezus geldt bij uitstek als de bevrijdingsdaad van God bij uitstek. Net sprak ik van een zekere olijkheid in het verhaal van Simson. Wist u, dat die olijke toon vooral ook door de oude kerk is aangeslagen, als zij de dood van Jezus ter sprake bracht? De oude kerk, zeg maar de kerk van de eerste vijf eeuwen, had nog niet zo'n uitgewerkte leer van de verzoening als wij kennen. Maar één ding wist zij heel zeker: dat Jezus' dood voor de wereld heilzaam was, en dat de machten van zonde en dood en duivel maar schijnbaar overwonnen hadden toen Hij stierf aan het kruis. In de oude kerk dreef men de spot met de duivel: hij heeft zich in zijn prooi verslikt! De dood heeft te vroeg gejuicht! Wat is dit belangrijk voor ons. Wij zien om ons heen die schijnbare overmacht van het boze. Nu weer in Venlo1: de barbarij lijkt het laatste woord te hebben. Jezus' dood lijkt het prototype te zijn van de vergeefse dood van een weerloze onschuldige. Dat stemt wanhopig. En hoor dus goed het bijbelverhaal, dat een lach bij ons wil losmaken. De dood heeft te vroeg gejuicht! Net als Dagon! Dít sterven is in werkelijkheid vol overwinning, een middel in Gods hand om ons bevrijding te brengen. Ik wijs in dit verband op Hebreeën 2: 14: Door zijn dood heeft Hij hem, die de macht over de dood had, onttroond. Daarom wil dit sterven door ons verkondigd worden, diep ernstig en toch ook in een onmiskenbare opluchting. Kijk nu toch eens aan: het leek een verloren zaak, en in werkelijkheid heeft God de HEER een ongelooflijke overwinning behaald! Zoals het verhaal van Simson uiteindelijk toch die positieve gevoelswaarde opriep, zo wil het avondmaal u een hart onder de riem steken. Deze dood, zo bitter en zo vreselijk, is intussen heilzaam en vol bevrijding. Zij relativeert het sterven van allen, die in Christus zijn. Wij zien de bittere, donkere kant. Maar in Christus zijn wij meer dan overwinnaars. Zijn stérven was immers overwinning.
Amen