Preek over 1 Korintiërs 2

Vanmiddag vraag ik uw aandacht voor het geheim van het geloof. Zie vers 1 van het gelezen hoofdstuk, waar Paulus zegt dat hij 'Gods geheim' verkondigt. Zie ook vers 7, waar het gaat over 'Gods verborgen en geheime wijsheid'. Zie voorts vers 9, waar gesproken wordt over iets 'dat in geen mensenhart is opgekomen'. Zie ook vers 10, waar van de Geest gezegd wordt dat Hij 'de diepten van God' doorgrondt. Al deze woorden duiden dezelfde richting aan: het christelijk geloof gaat over dingen die niet zo maar voor het grijpen liggen. God gaat op een of andere manier schuil bij de weg die Hij kiest en het spoor dat Hij trekt. Daarom gaat contact met God niet vanzelf. Je moet tot dat geheim doordringen. Als je dat beseft, kun je ook begrijpen waarom er in deze tijd zoveel geklaagd wordt dat er van God zo weinig te merken is. Onze tijd is een tijd van haast, van 'meten is weten'. Nou, als je in die sfeer verkeert kun je de omgang met God inderdaad vergeten. Wat ons in de Bijbel over God wordt aangereikt is een geheim. Voor de omgang met dat geheim is geduld nodig, en een houding van openstaan, en van opzijzetten van je eigen ideeën. Voor de omgang met God is de Geest nodig, vs 11.

Maar wat bedoelt Paulus precies als hij het heeft over 'Gods geheim'? Vers 7 helpt verder. Het gaat over Gods verborgen en geheime wijsheid en over Gods besluit vóór alle tijden. Denk aan het regeringsbeleid. De ministers laten niet gauw het achterste van hun tong zien. En wat er precies op paleis Noordeinde besproken wordt, dat weet bijna niemand. Er zijn archieven die pas over 50 jaar geopend mogen worden. We hebben het dus over besluitvorming, plannen, beleid, dat in een kleine, gesloten kring ontwikkeld wordt. Nou, zo heeft God vóór alle tijden - geen mens kon erbij! - zijn plannen gemaakt, zijn verlossingsplannen, in het diepste geheim! Toen zijn plannen werden uitgevoerd had ook niemand er erg in, vers 8. Er moet een boekje over worden opengedaan wil je ontdekken: "Hé, God is aan het werk!" Welnu, dat gebeurt waar het evangelie verkondigd wordt. Dan wordt er een boekje open gedaan over Gods geheim. Wat blijkt? God is bezig de wereld te verlossen door het kruis van Jezus Christus! (vers 2) Daar werpen wij een blik in de diepten van God, in zijn liefhebbend hart. Zie ook I Petrus 1:12, waar van de profetische boodschap van genade door Christus' lijden en verheerlijking gezegd wordt:Het zijn geheimen waarin zelfs engelen graag zouden doordringen.

In de Rooms Katholieke Kerk is een reeks boeken verschenen die het geloof uitlegt onder de titel Mysterium salutis - het geheim van het heil. Daar kunnen wij, nuchtere protestanten, wat van leren. Te vaak wordt het evangelie van het kruis als een leerstuk gepresenteerd dat wij rationeel kunnen benaderen en doorgronden en analyseren. Alsof het in ons mensenhart is opgekomen! Alsof het het toppunt van redelijkheid is dat God zijn Zoon gezonden heeft om de zonden te verzoenen. We zijn het besef kwijtgeraakt dat Calvijn zo treffend onder woorden heeft gebracht, als hij van de aanwezigheid van Christus bij het avondmaal zegt: "Dit is een geheimenis, te verheven dan dat wij het met ons verstand zouden begrijpen. Ik ervaar het meer dan dat ik het kan begrijpen." (Institutie IV, 17, 23) Die kant moet het echt op. Laten we meer beseffen dat de weg die God gaat om ons te verlossen een geheimenis is.

Het is goed om dat ook te bedenken als we nadenken over de overdracht van het evangelie. We willen graag dat onze kinderen het geloof ook leren. We gaan er donderdag over praten hoe we open gemeente kunnen zijn. Juist als we ons concreet met die overdracht bezig houden merken we als christenen, hoe weinig we het in de hand hebben om mensen het geloof over te brengen. Dat heeft met veel te maken, maar ook hiermee, dat het heil een geheim is. Juist omdat we het zo graag willen, het geloof overdragen, is er de verleiding om aan dat geheim afbreuk te doen, om het inzichtelijk te maken, begrijpelijk, om het 'te verkopen', om het te profaniseren, om er 'kitsch' van te maken... Maar kijk eens naar Paulus: hij laat in zijn wijze van optreden het geheim in tact, vers 3. Hij verwachtte het enkel en alleen van de Geest, niet van zijn welbespraaktheid en menselijke toegankelijkheid. Een christen is een mens die een geheim heeft ontdekt. Laat dat onze uitstraling zijn. Laat niet-gelovigen, en mensen die religieus op zoek zijn, daardoor maar geprikkeld worden: "Wat is dat voor geheim dat jij kent?"

Om een levensstijl waarin dat geheim aanwezig is, daar draait het om. Vgl. psalm 25:7:
Een andere keer wil ik hier nader op ingaan en zullen we dit lied ook zingen. Nu volsta ik met erop te wijzen, dat in deze psalmberijming het besef doorklinkt dat de omgang met God alles te maken heeft met het heilgeheim. Ik herhaal wat ik in het begin zei: er is geduld nodig om te komen tot de omgang met Gods geheim. Je hebt tijd nodig om bijbelwoorden tot je te nemen. Zonder geregelde ogenblikken van het indrinken van het bijbelwoord zal het er niet van komen, van de verborgen omgang met God. Denk hierbij ook aan het avondmaal. Wij kunnen veel vragen hebben over de weg die God met ons gaat. We kunnen diep in ons geloof aangevochten worden. We kunnen zelfs opstandig worden. Laat dat alles ons drijven tot het eerbiedigen van het heilig avondmaal. Hier wordt het geheim van God ons op het hart gedrukt. Hier proef je Gods liefde. Hier wordt hoop gewekt. De vragen zullen blijven. Maar leer gelovig en met een open hart verwachten, dat je hier, in dit onopvallende, onaanzienlijke sacrament, God mag ontmoeten, zijn diepten vol liefde. Bid daarom intensief om de Geest. Want alleen door Hem zullen wij weten wat God ons in zijn goedheid heeft geschonken. (vers 12).

Amen