Preek over Romeinen 14:13-15:2

Het thema 'struikelblokken' duidt op dingen die de weg van het geloof bemoeilijken of onbegaanbaar maken. Het beeld is dat van schots en scheef liggende tegels op een trottoir, of van boomwortels die half boven een bospad uitsteken. Je kunt er gemeen over vallen, en er woedend een trap tegen geven. Nou, zo kunnen mensen razen en tieren over hun baas, die 's zondags trouw naar de kerk gaat maar intussen op het werk niet te harden is. Ze trappen ertegen: "Als dat het geloof is hoeft het voor mij niet!" Een struikelblok! Of, heel iets anders: mensen maken iets ergs mee, iets waar ze zo verschrikkelijk over vallen, dat ze God totaal kwijt raken. De tegels op hun levenspad lagen te scheef. We hebben het dus over heel belangrijke dingen vandaag, over mensen die niet kúnnen geloven of niet méér kunnen geloven. Er is teveel waarover zij struikelen. En dus gaat het over mensen die wij als christelijke kerk kwijtraken, of kwijtgeraakt zijn, of in de toekomst kunnen kwijtraken.

Dat dat niet te zwaar is aangezet, blijkt uit het gedeelte uit Romeinen dat we lazen. Het woord 'aanstoot' (vs 13, 20) en het werkwoord 'stoten' (vs 21) hebben een veel sterkere betekenis dan ons 'ergernis' of 'irritatie geven'. Paulus heeft het over niets minder dan "mensen ten verderve brengen voor wie Christus is gestorven", vs 15. Met andere woorden: het gaat hem hier over de ernst die ik zo-even aanduidde: dat mensen verloren gaan voor het geloof, voor de Heer. Ik verwijs naar dit gedeelte dus niet omdat de concrete manier waaróp een struikelblok voor mensen wordt neergelegd voor ons belangrijk is. Dat eten van al dan niet onrein voedsel is voor ons niet zo interessant. Dit gedeelte is vandaag belangrijk voor ons omdat het de aandacht vestigt op het enorme effect van struikelblokken: mensen kunnen echt ten val komen doordat ze obstakels vinden op de geloofsweg.

Wat zijn voor ons de struikelblokken? Op de notitie die ik voor het gesprek in de wijken heb geschreven, som ik vier soorten op. Ik duid ze nu kort aan: - gedrag van mensen dat je in de weg staat om te geloven. Die baas van zo-even, of geruzie in de kerk, of discriminatie door christenen, enzovoorts. - Dingen die 'de wetenschap' of 'het gezond verstand' je voor de voeten gooit. Tobben over het scheppingsverhaal, of over het zondvloedverhaal, en denken: dat kan nooit zo zijn gebeurd. Als ik dat allemaal moet geloven… - Dingen in het evangelie zelf die moeilijk te verteren zijn. Jezus zegt af en toe dingen die je zó tegen de haren instrijken. Onoverkomelijk bijna… - De lat die zo hoog gelegd wordt. Je schijnt heel veel te moeten voelen in het geloof. Maar als je nou niks voelt of ervaart? Je schijnt heel veel zekerheid te moeten hebben in het geloof. Maar als je nou veel twijfelt? Ook dat kunnen struikelblokken zijn: eisen waaraan je niet kunt voldoen.

In de wijkgesprekken is alle gelegenheid om hier verder op in te gaan. Nu, in de preek, vraag ik uw aandacht voor de strekking van Paulus' betoog. Het komt hier op neer: juist omdat het effect van struikelblokken zo groot is, is er alles aan gelegen dat wij mensen helpen om niet te struikelen. In Paulus' woorden:- Laten wij najagen hetgeen de onderlinge opbouwing bevordert (14:19) - Ieder onzer trachte zijn naaste te behagen, ten goede, tot opbouwing. (15:2)Twee keer dat woord 'opbouwing'. Dat is het tegenovergestelde van 'alles kwijtraken', 'ten val komen'. Aan de orde is hier echt veel meer dan 'mensen ontzien'. Het gaat erom dat broeders en zusters geholpen worden om niet te struikelen, maar verder te komen in het geloof. Die functie hebben wij voor elkaar. Daarom staat dit onderwerp ook op het programma vandaag. Wij kunnen wat voor elkaar betekenen in dit opzicht. Misschien moeten wij eens wat radicaler de vraag stellen, wat het precies is waardoor mensen het moeilijk vinden om te geloven. Verdiep je in de struikelblokken van een ander. Neem ze serieus. En ga er vervolgens aan werken om het de ander gemakkelijker te maken. U zult zien dat het kerkelijk leven dan in een ander perspectief komt te staan. Als het er omgaat dat mensen geholpen worden om te geloven, zou je dan niet wat makkelijker dingen doen of laten, en wat meer bidden om het werk van de Geest, en wat harder studeren om echt antwoorden te geven op moeilijke vragen? We kunnen niet álle struikelblokken de wereld uit helpen. We kunnen wel onze aandacht richten op de hoofdzaak: dat we elkaar helpen om niet ten val te komen maar te vorderen op de weg achter Jezus aan. Laat deze wijkzondag daaraan een bijdrage mogen leveren.

Amen