Preek over Geloofsbelijdenis 4:b

Geliefden in onze Here Jezus Christus.
Het kruis is voor ons gewoon geworden.
Een soort logo voor de kerk.
De scherpe kantjes zijn eraf. Maar zo was het in de dagen van
Paulus niet. Een gekruisigde was een dwaasheid voor Grieken. Een
ergernis was zo iemand voor de Joden. Wij zouden zeggen: je
schaamt je voor zo iemand. Met zo iemand wil je niet
geïdentificeerd worden. Je zult er ook geen fan van worden. Kijk,
met een vrijheidsstrijder wil je wel gezien worden. Maar iemand
die zich zo naar de slachtbank laat leiden. Nee iemand als Jezus
is nu echt wat je noemt een "loser". Van een gekruisigde valt geen
heil te verwachten. Dat dacht met toen en dat denkt men nu vaak
nog. En geef de mensen eens ongelijk. Je moet wel gek zijn om
van zo iemand heil te verwachten. (zie de spotprent van een ezel
aan het kruis) Geloof in een gekruisigde blijft iets ongelooflijks.
Je hebt heel wat uit te leggen en dat gaan we nu doen.
Een officiële terechtstelling.
De Gekruisigde is de vrijsprekende.
De Here Jezus is aan een kruis gestorven. Dat is voor ons zo
gewoon geworden dat je vergeet dat het geen gewone dood is. De
meeste mensen sterven nog steeds door ouderdom en ziekte.
Andere doodsoorzaken zijn oorlogen, rampen en hongersnoden.
Soms sterven mensen, zoals nog niet zolang geleden weer bleek,
door aanslagen. Tenslotte kennen we tot nu toe ook nog de
doodstraf als doodsoorzaak. Bij Jezus maakte de doodstraf een
einde aan zijn leven. Dat maakt zijn sterven anders dan wanneer
Hij gestorven was door een ziekte of aanslag. Juist het feit dat
Hij als Gekruisigde is gestorven, geeft zijn dood een eigen
betekenis. Want Jezus kruisiging was een officiële terechtstelling.
Jezus is officieel veroordeeld. Zelfs tot tweemaal toe. Eerst door
het Sanhedrin, de leiders van de gemeente van die tijd. Zij
veroordeelden Jezus om het feit dat Hij God gelasterd zou
hebben. Daarna is Hij ook nog veroordeeld door Pilatus, de
overheid van die tijd. En hoewel Pilatus geen schuld kon vinden,
heeft hij hem veroordeeld als koning der Joden.
Naast de veroordeling is het eigene van de kruisiging de
vervloeking.
Een gekruisigde, was een gevloekte, zeg maar een mislukkeling. Het
was iemand waar de mensen niets van moesten hebben. Zo iemand
werd verworpen, afgewezen en bespot. Ook was een gevloekte
iemand die door God verlaten was. En dat lijkt bij Jezus zeker het
geval te zijn, gezien wat Hij zegt. "Mijn God, mijn God, waarom
hebt U mij verlaten?" Een gekruisigde is een gehangene. Hij hangt
tussen hemel en aarde. Door mensen afgewezen, door God
verlaten.
De betovering van de Galaten.
De gekruisigde is de gevende.
Wie dit bedenkt hoeft zich niet te verbazen over de weerstanden
die Jezus oproept. Wat voor heil kun je van een mislukkeling, als
een gekruisigde is, verwachten? Dat moeten ook de gelovigen in
Galatië gedacht hebben. Ze hadden van Paulus een prediking
gehoord, waarin Jezus als Gekruisigde centraal stond. Paulus wilde
niets anders weten dan Jezus Christus en die gekruisigd. Hij heeft
het de mensen in die tijd daarmee niet gemakkelijk gemaakt. Hij
heeft het verhaal niet mooier gemaakt dan het is. Geen mooie
woorden, geen culturele hoogstandjes, maar het evangelie van de
Gekruisigde. En onmogelijk verhaal, een schandalige vertoning.
Daarmee kon je toen niet aankomen. Dit evangelie vraagt om
aanvulling (of beter nog: aanpassing???) De schande van het kruis
moet verbloemd worden. De naakte gekruisigde aangekleed. En zo
geschiedde. Vooral het gedachtegoed van het Judaïsme sprak de
mensen aan. Jezus werd door deze stroming aangekleed met de
wet. Het begint met Jezus en de wet komt erbij. De tweede stap
is dat Jezus en de wet even belangrijk worden. Vervolgens komt de
wet op de eerste plaats en Jezus op de tweede. En het eindigt
ermee dat alleen de wet nog belangrijk is. Het wordt uiteindelijk
wet zonder Jezus. Het betekent dat geloven een heilig moeten
wordt. Uiteindelijk hangt het dan toch weer van eigen inzet af.
Het einde daarvan is veroordeling en vloek. Het is een doodlopende
weg, een leven zonder perspectief. Ondanks al onze goede
bedoelingen.
De Galaten hebben dat niet in de gaten.
Ze lijken wel betoverd te zijn. Betoveren heeft hier de zin van "op
iemand in praten om hem over te halen". En de Galaten hebben
zich laten overhalen. Paulus is verbaasd over die verandering bij de
Galaten. Hoe is het mogelijk, dat jullie de Gekruisigde vervangen
door de wet. Ontvangen heeft plaats gemaakt voor geven. Genade
is verruild voor hard werken (en toch nooit genoeg doen). Kunnen
is vervangen door moeten. Paulus probeert de Galaten wakker te
schudden. Hij wijst hen op het begin van hun geloof. Hoe zijn ze
tot geloof gekomen? Hoe hebben ze de Geest ontvangen?
Waardoor zijn er krachten in hun midden geschied? Voor de
apostel is het antwoord klip en klaar. Geloof begint met ontvangen.
Het was van God aannemen in plaats van jezelf geven. Niet
werken, maar horen. Geloven is leven van wat God geeft in de
Gekruisigde. Zo doorbreekt Paulus de betovering. Laat je niets
wijsmaken, er is geen alternatief voor Jezus en die gekruisigd.
Alleen met de Gekruisigde kom je verder.
Van vloek naar zegen.
De Gekruisigde is de zegenende.
De Gekruisigde is een gehangene en daarmee volgens de wet een
gevloekte. Van die vloek horen we voor het eerst in Genesis 3. De
moeite van de zwangerschap is groter geworden. Met smart zal de
vrouw kinderen baren. De aarde zal doornen en distels
voortbrengen. De mens kan voortaan alleen zwetend en zwoegend
zijn werk doen. En dagelijks ervaren we die vloek. Onze dagen zijn
te kort, de tijd vliegt. We hadden veel meer willen doen. We
komen tijd en energie te kort. En hoeveel goede voornemens
worden werkelijkheid? Je begint enthousiast, maar vaak geef je de
moed op. Het lukt niet. Je ondervindt tegenwerking. Je
mogelijkheden blijken beperkt. En ondanks alle vooruitgang kost
veel van wat we doen nog veel moeite en inspanning. En heel wat
keren breekt het ons bij de handen af. Soms is het leven dan om
moedeloos van te worden. Veel blijft onder de maat: liefde van
ouders voor de kinderen of die van kinderen voor de ouders. De
liefde van de vrouw voor de man en de liefde van de man voor zijn
vrouw. We zullen dit soort overpeinzingen kennen en waarschijnlijk
ook bevestigen. Maar dan denken en praten we wel buiten Christus
en die gekruisigd om. Want Jezus brengt juist als gekruisigde ons
de zegen van God. Jezus Christus is tot een vloek geworden, om
ons te laten delen in de zegen. Door zijn kruisdood mag u leven
onder de zon van de genade. Het beeld van een vlieger kan dat
verduidelijken. Een vlieger zonder raamwerk gaat niet op. Pas
wanneer achter de vlieger een raamwerk is gemaakt, kun je er mee
vliegeren. Dat raamwerk zijn twee kleine stokjes, een lange en een
korte. Samen vormen ze een kruisteken. Zonder dat kruis gaat de
vlieger niet de lucht in.
Zo is het met ons leven zonder Christus ook.
Zonder kruis komt het niet van de grond.
Zonder de Gekruisigde blijft ons leven onder de maat.
Door het kruis van Jezus Christus gaat de vlieger van uw leven op.
Want Jezus als de Gekruisigde is degene die vrijspreekt, leven
geeft en zegent.


Amen