Preek over Handelingen 13:1-5a en 1 Johannes 4:7-16

Hebt u ook zo’n hekel aan het woord ‘missionair’? In het eerste hoofdstuk van zijn boek Vreemdelingen en priesters  zet Stefan Paas op een rij welke negatieve gevoelens het woord bij mensen kan oproepen:
 

En dan te bedenken dat het woord niet maar af en toe klinkt, maar dat je er in de kerk  als het ware mee om de oren geslagen wordt. Kunnen we het afschaffen? Zeker. Alleen: dan kunnen we vanmorgen ook geen avondmaal vieren. Want dat wij zo meteen worden uitgenodigd worden om in brood en wijn de verzoening met God door het kruisoffer van Christus te ontvangen, komt enkel en alleen doordat God missionair is. Ik wijs u op 1 Johannes 4, Dat is een Bijbelgedeelte dat er uit springt omdat het de voor de Bijbel unieke uitsprak bevat dat God liefde is (4:16). Minder bekend en opvallend, maar zeker niet minder belangrijk is, dat in dit gedeelte drie keer gesproken wordt over de missie, de zending van Gods Zoon:
 
Het is duidelijk dat het woord ‘missionair’ alles te maken heeft met ‘missie’, ‘zending’. Denk ook aan het woord ‘emissie’, dat technici gebruiken om de uitstoot van bijvoorbeeld CO2 aan te duiden.  Schrap dus het woord ‘missie’ uit het christelijk woordenboek, en je kunt geen recht doen aan de hoofdzaak van de Bijbel: dat God zijn Zoon gezonden heeft als redder van de wereld, om verzoening te brengen voor onze zonden. En hoe zouden wij dan nog avondmaal kunnen vieren?

Het is verbazend om te zien hoe vaak in de Bijbel wordt vermeld dat God iemand zendt. Een van de meest indrukwekkende verhalen is misschien wel dat van de zending van Mozes, Exodus 3. De HEER merkt op:
 

En dan zegt Hij tegen Mozes:
 

Indrukwekkend is dit. Vergelijk het met de president van Amerika, die verneemt dat burgers van zijn land worden getiranniseerd. Wat zegt hij? “Ik stuur een vliegdekschip! En een speciale eenheid van elite soldaten!” Zó stuurt God Mozes om zijn volk te redden. En zo stuurt Hij zijn enige Zoon om de wereld te redden. Uit die ‘zending’ spreekt dus Gods grote betrokkenheid op mensen, zijn brandende liefde. Hij reageert daarmee op het lijden en de nood van zijn kinderen. Gods missie is zijn reddingsactie! Prachtig is hoe in 1 Johannes 4 de komst van Jezus Christus in dat teken geplaatst wordt. God ziet dat wij mensen te gronde gaan. Daarom stuurt hij zijn Zoon om hen tot leven te brengen. God ziet dat wij ons door onze menselijke boosheid totaal van Hem vervreemd hebben en wij in de greep van de demonen terecht zijn gekomen. Daarom stuurt Hij zijn Zoon, om verzoening te brengen voor al onze zonden  en ons zo zijn reddende hand toe te steken. God ziet dat de wereld te gronde gaat. Daarom stuurt Hij zijn Zoon, om haar voor de ondergang te behoeden.
 

Juist aan het Avondmaal vieren wij, dat God zijn enige Zoon, het liefste wat Hij heeft, op ons afstuurt om ons uit de ellende te bevrijden. Avondmaal vieren is dus eindeloos veel meer dan een bedaard, plechtig kerkelijke ritueel. In brood en wijn komt de enige Zoon van God zelf om zo te zeggen bij ons aan. Hij geeft zijn eigen leven weg, om ons bij te staan. Vier zo meteen die indrukwekkende nabijheid van onze redder! God heeft Hem ons gestuurd!

Zie in het verlengde daarvan wat in Handelingen 13 staat: dat Barnabas en Saulus worden uitgezonden door de Heilige Geest (13:2,4). Lees dat als een bericht over de krachtige voortzetting van Gods reddingsmissie. Het gaat daarin nog steeds om hetzelfde: God stuurt zijn Zoon naar de wereld. Maar het blijft er niet bij dat Hij in kruis en opstanding de beslissende strijd gestreden heeft. God gaat verder, en bewerkt dat de Redder die Hij stuurt vervolgens ook het leven binnen komt van miljoenen en miljoenen mensen. Het gaat erom dat mensen Hem in hun hart sluiten, en dat zo hun leven verandert. Met enorme stuwkracht stuurt de Geest apostelen (= gezanten!) op pad die mensen het goede nieuws brengen: ook naar jou heeft God zijn Zoon gestuurd. De Geest is het die er op aan koerst dat oneindig veel mensen de Heer welkom heten, en dat het licht van verzoening en leven ook in hun verloren leven binnenschijnt. De Geest brengt de geweldige beweging op gang, dat overal op aarde de maaltijd van de verzoening gevierd wordt en mensen blij worden: God is vóór ons, en niet tégen ons (Romeinen 8:31)! Denk niet dat alleen in Bijbelse tijden de Geest Gods reddingsmissie voortzette. Er zijn uit heel de kerkgeschiedenis bijzondere verhalen bekend over mensen die door de Geest gestuurd zijn. Het waren vaak heel eenvoudige mensen. Wel eens gehoord van William Carey 1761-1834)? Hij was een laag opgeleide schoenmaker. Zijn vrouw kon niet eens lezen en schrijven. Hij wist zich gedreven om naar India te gaan om Christus te verkondigen. Iedereen raadde het hem af, maar hij ging! Hij werd van alle kanten tegengewerkt, maar de Geest dreef hem voort. Zijn motto was:
 

In India leefde hij onder de allerarmsten en vertaalde hij de Bijbel of fragmenten daarvan in vele talen. Hij wordt nu gezien als de grondlegger van de moderne zendingsbeweging. Nog zo’n verhaal over de Geest die mensen stuurde. In de Noord-Duitse stad Bremen kregen mensen in de negentiende eeuw het op hun hart om mensen in  West Afrika het evangelie te brengen. Ze wisten dat ze daar door de verschrikkelijke malaria binnen twee jaar begraven zouden worden. Toch gingen ze! Inderdaad: velen van hen stierven in die barre streken. Maar hun werk leidde ertoe dat in West-Afrika bloeiende kerken ontstaan zijn. Nu wordt daar het avondmaal gevierd en vindt de verzoening van mensen met God plaats. Ook in dat deel van de wereld komt de Redder die God stuurde het leven van ontzaglijk veel mensen binnen.  Zo zette de Geest de reddingsmissie van Christus voort – en Hij doet het nog steeds!

Wat jammer is het dus dat het woord ‘missionair’ voor sommige christenen een jeukwoord  geworden is. Het is waar: de kerk kan activistisch worden. Ja, de drang om maar verstaanbaar en relevant te zijn kan tot oppervlakkigheid leiden. En ja, de kerk kan egocentrisch zichzelf zoeken wanneer zij de mensen alleen maar het evangelie brengt om zelf te groeien en te bloeien. Maar dat alles neemt niet weg dat het tot het hart van het evangelie behoort dat God in brandende liefde zijn Zoon als redder naar de wereld stuurt, en dat de Geest met geweldige kracht die reddingsmissie voortzet en er naar toewerkt dat die Redder het leven binnen komt van verloren mensen. Juist als wij het Avondmaal vieren, komt Hij machtig voor ons te staan. Daarom kan het niet anders, of ons hart gaat sneller kloppen voor Gods zending wanneer wij zelf de maaltijd van Gods verzoening vieren. Nee, niet iedereen wordt geroepen om er actief op uit te gaan. Maar het is wel zaak dat de gemeente van Christus in haar geheel biddend haar zegen geeft aan hen die er op uit gaan, door de Geest gedreven (vgl. Handelingen 13:3). En dus, mensen van de Emmaüskerk: doof niet het vuur van de Geest! Bid liever, dat Hij ook onder ons Gods machtige reddingsmissie voortzet. Amen.