Preek over Openbaring 2:8-11 en Openbaring 5:1-6

In deze preek ga ik u op het hart binden om alle vertrouwen te hebben in de overwinning van onze Heer Jezus Christus. Want daarover gaat het bij de belijdenis dat hij ten hemel is gevaren en zit aan Gods rechterhand. Wanneer wij dat geloven, erkennen wij dát Hij het kwade overwint, en dat Hij het kwaad overwint door te stérven. Ook nu weer komt daar achteraan de vraag wat die belijdenis voor ons inhoudt. Als je gelooft dat je komende week herfstvakantie hebt, mag ik aannemen dat je morgenochtend niet naar school fietst maar iets anders op je programma zet. Zo zijn er ook consequenties verbonden zijn aan ons geloof dat onze Heer Jezus overwonnen heeft. God verwacht dan van ons dat wij trouw zijn aan Hem, en net als onze Heer in Hém onze kracht zoeken, ook en juist als wij lijden.

Opgevaren ten hemel : dat klinkt ‘zweverig’ – letterlijk! Waar het om gaat zie je als je let op het vervolg van de belijdenis in de Twaalf Artikelen: Hij zit aan de rechterhand van God. En omdat God op de troon zit, zit de ten hemel gevaren Heer dus óók op de troon. In Openbaring wordt dat heel beeldend aangeduid: Hij zit samen met God op de troon, 3:21; 22:1,3. Hemelvaart is troonsbestijging! Onze Heer Jezus deelt met God de macht over de wereld. Dringt tot je door wat dat wil zeggen?

• De man die radicaal op God vertrouwde troont samen met God hoog boven de wereld.
• De man die Gods wil altijd stelde boven zijn eigen wil, heeft het samen met God voor het zeggen
• De man die mensen geen pijn deed, maar van mensen pijn leed, is nu samen met God de allerhoogste machthebber.
• De man die bereid was te sterven voor anderen heeft Gods troon bestegen.

In Openbaring 5 staat hetzelfde in andere woorden. In de hemelse troonzaal wordt Israëls Messias gepresenteerd: de leeuw uit de stam Juda, de telg van David. Die woorden roepen het beeld op van de sterke, zegevierende koning die de Israëlieten verwachtten. De ziener Johannes hoort een stem die zegt: “Hij is het die de overwinning heeft behaald,” vers 5. Maar let nu op. Dit is wat Johannes hoort. Maar wat ziet hij vervolgens, als die Overwinnaar naar de troon van God toeloopt? Een lam dat eruit ziet alsof het geslacht is, vers 6. Het contrast tussen wat hij hoort en wat hij ziet kan niet groter zijn. Het is het contrast dat eigen is aan de verkondiging van Jezus Christus. De man die aan het kruis gehangen heeft – die heeft de overwinning behaald.

Je mag je daarom wel twee keer bedenken voor je de belijdenis van de hemelvaart voor je rekening neemt. Veel mensen hebben er moeite mee omdat de hemelvaart natuurwetenschappelijk gesproken zo lastig ligt. Maar werkelijk – het eigenlijke struikelblok van deze belijdenis zit ergens anders. Dat zit hierin, dat het zo volkomen onwaarschijnlijk is dat de man die zelf het slachtoffer werd van geweld en onrecht, het samen met God voor het zeggen heeft over de wereld. Onze ervaring is toch altijd weer dat de macht veroverd wordt door de mannen met een grote mond, met ellebogenwerk, met wapens en met sluwheid? En wij weten toch ook allemaal dat je zonder geld en een moderne strijdmacht niet opgewassen bent tegen zulke schurken? Neem IS. Met bruut geweld vestigen deze wrede strijders hun macht. Wie kan ze overwinnen? Amerika misschien, met dodelijke bombardementen? Of geloof je, dat de man die radicaal op God vertrouwde en zo bereid was zelf het slachtoffer te zijn van gruwelijke martelingen – geloof je dat Hij deze monsters overwint? Het is echt een aardverschuiving in je verwachtingspatroon om dat te geloven! Toch is dat het geloof waartoe het evangelie aanzet, en in het bijzonder de Openbaring van Johannes. Bereid je er maar op voor: het Lam dat geslacht is, is niemand minder dan de Leeuw, die alle anderen te sterk is. Want besef dit: er zit onmetelijke kracht in dat onze Heer de zonde weerstaan heeft, en radicaal op God heeft vertrouwd, en eerder wilde lijden dan dat Hij mensen beschadigde. Onze Heer die zonder te zondigen de kruisweg aflegde, ontplooide daarin de weergaloos grote kracht van de Geest. En er kwam een onvoorstelbare goddelijke energie los, toen Hij zich zó aan God wijdde. Ik doel op de opstanding. Hij die de overwinning claimt presenteert zich niet voor niets als de Eerste en de Laatste, die dood was en nu leeft. (2:8) Wat een vreemd evangelie is dit toch: alle macht over de wereld ligt samengebald in de handen van Hem die weerloos het graf inging, en er door Gods overweldigende macht aan de andere kant is uitgegaan.

Daarmee zijn wij bij het tweede Bijbelgedeelte van vanmorgen: Openbaring 2:8-11. Daarin presenteert de Heer zich al de Opgestane. En in zijn boodschap aan de gemeente in Smyrna belooft Hij de christenen daar dat ook zij het leven tegemoet gaan, juist wanneer zij trouw zijn tot in de dood, 2:10. Als je dit goed op je in laat werken ga je zien dat het vreemde contrast dat zo kenmerkend was en is voor Christus, ook op de christenen van toepassing is. Want trouw zijn tot in de dood: dat klinkt naar een lijdensweg. En inderdaad is dat het profiel van de gemeente van Smyrna. Deze christenen doen niet aan machtsvertoon, maar zijn zwak, net als het Lam. Ze staan bloot aan

• ellende (druk) en armoede, 2:9a
• laster, 2:9b
• vervolging, 2:10a

In die omstandigheden komt het erop aan trouw te zijn, 2:10b: trouw aan God, trouw aan het Lam. Laat ik het nog iets scherper formuleren: trouw aan de levensstijl van de Heer Jezus. En hoe kan het ook anders? Als je gelooft dat de Gekruisigde samen met God de macht over de wereld in handen heeft gekregen, dan kun je toch niet zelf je kracht zoeken in aardse macht en geweld? Als je gelooft en belijdt dat het Lam samen met God op de troon zit, dan kan het niet anders of je zoekt ook zelf je kracht

• in het vertrouwen op God
• in het stellen van Gods wil boven die van onszelf
• in de bereidheid om pijn te lijden, en mensen geen pijn te doen
• in de bereidheid om desnoods te sterven.

Een eigentijds voorbeeld. Op verschillende plaatsen in de wereld hebben christenen zwaar te lijden van fanatieke moslims die bijvoorbeeld kerken in brand steken. In zulke omstandigheden is het een verzoeking om óók naar geweld te grijpen, en moskeeën in de fik te steken. Trouw aan Christus houdt echter in dat je dat niet doet, hoe moeilijk het ook is. Als christenen die worden verdrukt en afgeslacht de methodes van hun vijand overnemen, raken ze op afstand van het Lam. Via de brief van Smyrna krijgen ze dit van hun overwinnende Heer te horen: “Wees trouw tot in de dood.. Weersta de verleiding om naar aardse macht te grijpen Houd vast aan je volledige overgave aan de Vader...” Want dáárin ligt de kracht van Christus zelf en dus ook van allen die Hem navolgen. Wanneer wij alle kaarten zetten op de overwinning van het Lam, en radicaal op God vertrouwen, dan mogen ook wij die overweldigende kracht van God verwachten waardoor de gekruisigde Messias de Leeuw van Juda is. Wat een belofte is dit: de lijdende kerk gaat het leven tegemoet, 2:10c.

Dit is een krachtige boodschap voor de vervolgde kerk. Maar wat heeft dit ons, christenen in het veilige Westen, te zeggen? Ik zou zeggen: in essentie hetzelfde. Ook wij kunnen immers ervaren dat ons geloof het zwaar te verduren heeft: door de nare dingen die we meemaken, door de overweldigende druk die de maatschappij op ons uitoefent om het toch van menselijke mogelijkheden te verwachten en niet van God. Ook wij, christenen in het welvarende Westen, moeten het van trouw hebben. Trouw, volhardend, net als Christus al je kaarten blijven zetten op God, veel verduren, veel dulden. Misschien hebben we die boodschap we in het verleden te veel van ons weggehouden. Met de vroegere Nederlandse vertaling van het ‘Lutherlied’ (gezang 401) hebben we leren zingen:
Maar of de kerk in het welvarende Westen dat altijd heeft waargemaakt? We hebben een tijd achterons dat de gereformeerden in Nederland meetelden. Ze hadden lijntjes naar de macht in Den Haag. Ze richtten een universiteit op (de VU) waarmee ze hun mannetje stonden in het wetenschappelijk debat. Dat alles is grotendeels voorbij. We zijn nu een kleine minderheid geworden waar men in Den Haag niet veel rekening mee hoeft te houden. De kerk komt er in het maatschappelijk debat nauwelijks meer aan te pas. Op sommige scholen ga je voor achterlijk door als je gelooft. Zo wordt het profiel van de christenen in Smyrna ook weer wat meer op ons van toepassing. Daarom komt het er ook voor ons op aan om de druk te weerstaan, en om trouw en onverstoorbaar achter de Heer Jezus aan te blijven gaan. Jongeren: blijf je belijdenis trouw! Ouderen: blijf kinderlijk vertrouwen. Houd stand in het geloof! Ga stug door de Heer volgen, die alles verduurde in zijn vastbeslotenheid om in God zijn kracht te zoeken. Dát opent een onverwacht perspectief in een wereld die aan geweld ten onder gaat. Want de ziener van Openbaring toont ons het onvoorstelbare: de Gekruisigde zit samen met God op de troon; het Lam is de Leeuw uit de stam van Juda. Ik nodig u en jullie uit dat te geloven en te belijden, en dán ook in zijn voetstappen te gaan, op weg naar de voleinding, om straks de lauwerkrans van het leven te ontvangen.
Amen.