Preek over 1 Johannes 4:19

God ziet iets in jullie. Dat is wat ik vanmorgen niet alleen tegen de vier mensen zeg die belijdenis doen. Zeker, vandaag allereerst tegen jullie: “God ziet iets in jullie!” Maar ik zeg het tegen jullie en u allemaal: “God ziet iets in jullie!” Ik leid dat af uit I Johannes 4, waar het gaat over Gods liefde. Want zo wil ik het woord ‘liefde’ vertalen, vanmorgen. Als je van elkaar houdt, zie je iets in elkaar. Je ziet bij de ander dingen die je bevallen. Omgekeerd ziet de ander iets in jou. Je bent speciaal! Je schijnt ‘iets’ unieks en bijzonders te hebben. Ja, expres zeg ik ‘schijnt’. Want vaak zie je het zelf niet. Beslissend is dat die ander het ziet. En daardoor wordt het als het ware meer en meer tevoorschijn geroepen. Daarom vertaal ik de woorden uit I Johannes 4 over de liefde van God vanmorgen met de verzekering, dat God iets in jou ziet. Nog meer dan bij de liefde van mensen kun je je daarover verbazen. Want wat ziet Hij eigenlijk in mij? Het gangbare antwoord is: God ziet dat jij je best doet om christelijk te leven en een fatsoenlijk mens te zijn, en daarom houdt Hij van jou. Hij ziet in jou een aardige, geschikte kerel, of een leuke, nette meid, en daarom heeft Hij iets met jou. Maar in I Johannes 4:19 staat het anders. Daar wordt het gangbare antwoord op z’n kop gezet. In lijn met wat mensen geneigd zijn te denken zou er moeten staan:
Maar dat wordt dus omgedraaid:
Daarmee bedoelt Johannes te zeggen, dat God al liefde voor ons opvatte toen wij nog helemaal niet zo ‘beminnelijk’ waren. Zou jij iets zien in een vervelende, hebberige vent? Zou jij liefde opvatten voor een meisje dat alleen maar in zichzelf geïnteresseerd is? God wel dus. Hij vat liefde op voor mensen die zelf nog niet liefhebben. Vergelijk vers 10:
Wonderlijk is dat. God ziet mensen die een neiging tot egoïsme hebben. Hij ziet onze driftbuien, onze jaloezie, onze verslaving. Hij kijkt dwars door ons heen en leest onze gedachten, kent onze fantasieën, onze bitterheid en negativiteit. Toch zegt Hij niet tegen ons: ‘Wel, vriend, als jij je leven betert, dan ga Ik jou denk Ik wel aardig vinden.” Nee, Hij zegt: “Ik vat liefde op voor jou. Er is nog niets waar Ik van gecharmeerd ben, en toch begint er in Mijn hart iets te gloeien voor jou. Je bent nogal hebberig ingesteld, en erg met jezelf bezig, en toch zend Ik mijn Zoon voor jou, het liefste wat Ik heb…” Zoveel ziet God iets in ons. Maar wat is dat? Ik zou zeggen: God ziet in ons wat er nu nog niet is, maar wat Hij zelf van ons wil maken.

Tijdens de belijdeniscatechisatie heb ik het vergeleken met een Brabantse langgevelboerderij. Onlangs was ik te gast bij mensen die er een hadden gekocht en opgeknapt. Je ziet ze her en der in het landschap staan: vervallen, verveloos, met een ingezakt dak, en het hout hopeloos verrot. Sommige mensen zullen zeggen: “Het beste wat je ermee kunt is: afbreken.” Maar er zijn mensen die er wat in zien, die verliefd worden op die bouwval en het de moeite waard vinden om erin te investeren. Wat zien ze erin? Ze zien voorbij aan de bouwvalligheid, en zien hoe zo’n boerderij mooi kan worden. Vanuit dat visioen gaan ze aan de slag met de renovatie. En dan, bij stukjes en beetjes, wordt de prachtige langgevelboerderij zichtbaar die zij erin zien… Zo ziet God in ons de mens die wij kunnen worden, en gaat Hij aan de slag om ons daadwerkelijk zo’n mens te laten worden. Dat zeg ik vandaag tegen de mensen die belijdenis doen, en tegen u allemaal. God kijkt voorbij aan jullie minder goede kanten; Hij vergeeft jullie van harte wat Hem aan jullie niet bevalt. Hij ziet in jullie wat jullie misschien zelf nog niet zien: dat jullie prachtige mensen kunnen worden! Daar gaat Hij aan werken. Alles wat niet deugt neemt Hij weg. Daarvoor is Christus gestorven. Lees nog eens vers 10:
Maar renovatie houdt niet alleen in, dat wat onbruikbaar is en in de weg zit wordt verwijderd. Renovatie is ook, dat constructies worden verstevigd, dat nieuwe materialen worden gebruikt en dat de boerderij prachtig in de verf komt te staan. Zo werkt God ook in die zin aan ons, dat Hij zijn Geest in ons laat wonen. Door de werking van de Geest veranderen mensen die vooral om zichzelf bekommerd zijn in mensen die op God en de naaste gericht zijn, maakt gemopper plaats voor vrede, ebt wantrouwen weg en groeit een levensstijl van vertrouwen en onbezorgdheid. Zo brengt God tot stand wat hij in ons ziet! Langzaam maar zeker, bij stukjes en beetjes, werkt Hij er in de loop van jullie leven aan dat wij steeds waardevoller mensen worden.

Wat zijn waardevolle mensen waar de wereld wat aan heeft? Dat zijn volgens Johannes mensen die zelf óók liefhebben. Mensen die hebberig zijn en alleen met zichzelf bezig, dat zijn vervelende mensen. Veelzeggend is wat in 1 Johannes 3:17 staat: mensen die niet liefhebben sluiten hun hart voor hun broeder of zuster die zij gebrek zien lijden. Daar wordt de wereld lelijk en ongelukkig van. Maar de wereld ademt op als mensen op God en anderen gericht zijn. Wanneer worden wij dus als die prachtige langgevelboerderij? Wanneer wij liefhebben zoals God liefheeft. Daarover gaat het in I Johannes 4: dat wij net zo ruimhartig en vrijgevig worden als God. Hij is begonnen met liefhebben. Hij wil dat wij volgen. Zo vers 7:
En vers 11:
En vers 19:

Maar blijf letten op dat woord ‘eerst’. God ziet al wat in jou, ver voordat jij een geslaagd leven leidt. Laat het je niet ontmoedigen, als je voor je gevoel meer weg hebt van dat onaantrekkelijke gebouw dan van die schitterend gerenoveerde boerderij. Als er nog niets bijzonders te zien is, dán al houdt God de pas in en blijft Hij staan voor je, en lichten zijn ogen op. Hij ziet wat in jou. Het begint bij Hem. Dat hebben degenen die vanmorgen belijdenis doen ook gemerkt. Hij is met hen bezig geweest, toen zij nog aan het zoeken waren. Hij is eerst. Ik wil dat nog eens luid en duidelijk tegen iedereen hier zeggen. God ziet wat in jou, ook als je helemaal niet met Hem bezig bent, of het niet zo nauw neemt, of de kantjes eraf loopt, of gewoon slecht bezig bent. God ziet iets in jou, ook al zie je niets in jezelf. Hij ziet in jou een waardevol mens. En niets wil Hij liever dan jou laten uitgroeien tot een waardevol mens. Niemand is te slecht voor God, of te onbeduidend. Niemand laat God onverschillig. Voor iedereen van jullie heeft Hij zijn Zoon gezonden, het liefste wat hij heeft. Het is één groot cadeau. Deze vier mensen hebben het uitgepakt en het aangenomen. Over deze God gaat het in de kerk: de God die begint met ons liefhebben. Het is één groot cadeau.
Amen.