Preek over Efeziërs 4:10
2008-05-01 v.m.
Ds. A. van der Dussen
Aanwezig!
Liturgie:
1. Nergens niet
De verrassing in vers 10 is voor mij het woord 'aanwezig'. Immers, dat Christus ten hemel gevaren is: dat roept als vanzelf het gevoel van gemis op. Hij is niet meer bij ons. Maar Paulus zegt het tegenovergestelde: Christus is ten hemel gevaren om aanwezig te zijn! Daarover preek ik dus vanmorgen: over de aanwezigheid van de Heer. Maar hoe moet je je dat voorstellen, dat hemelvaart met aanwezigheid gepaard gaat? Ik verwijs naar Jeremia 23:24:
Als iemand zich verbergt, zou ik hem dan niet zien? - spreekt de HEER.
Ben ik niet overal, in de hemel en op aarde? spreekt de HEER.
Vgl. de vertaling van het NBG: "Vervul Ik niet de hemel en de aarde?
Van God wordt hier dus gezegd, dat je je nergens aan Hem kunt onttrekken, omdat Hij overal is. Vgl. Psalm 139:8-10:
Klom ik op naar de hemel - u tref ik daar aan,
Lag ik neer in het dodenrijk - u bent daar.
Al verhief ik mij op de vleugels van de dageraad,
Al ging ik wonen voorbij de verste zee,
Ook daar zou uw hand mij leiden,
Zou uw rechterhand mij vasthouden.
"God is nergens niet." (Karl Barth) In Bijbelse taal: Hij vervult de hemel en de aarde. Datzelfde wordt nu gezegd van Christus: "Hij is opgestegen om alles met zijn aanwezigheid te vullen." Zie 1:23: "Hem die alles in allen vervult." Alles, dat wil zeggen: heel het heelal. Christus is dus na zijn hemelvaart net als God: Hij is overal aanwezig. Er is geen plek waar Hij niet is. Christus is nergens niet. Dat is om blij van te worden. Denk aan de troostvolle uitspraak van Paulus in Romeinen 8:35, dat niets ons zal kunnen scheiden van de liefde van Christus. Nergens zijn wij buiten zijn bereik. Overal dringt Hij door, tot in psychiatrische inrichtingen en gevangenissen en vluchtelingenkampen en concentratiekampen toe.
2. Door de Heer omvat
Hoe komt het nou, dat menigeen de hemelvaart meer ervaart als de oorzaak van afstand dan van aanwezigheid? Dat heeft te maken met de voorstelling, dat de hemel een plek is, ergens in het heelal. Als je maar ver genoeg de ruimte in gaat, kom je er misschien. Maar dan hebben we het dus over 'heel ver weg'. In de Bijbel echter is de hemel, als de plaats waar God woont, niet een plek in het heelal. Immers, het heelal is door God geschapen. De schepper is altijd groter en hoger dan het schepsel. Als Schepper omvat God het heelal! God gaat overal boven uit, ook boven de hemel, ook boven het heelal. Zo zegt Salomo het reeds in I Koningen 8:27:
Zelfs de hoogste hemel kan u niet bevatten...
Lokaliseer dus de Heer Jezus in uw gedachten niet op een plek ergens in het heelal. Paulus zegt het heel duidelijk:
Hij is opgestegen tot boven de hemelsferen.
Dáárdoor kan hij ook overal aanwezig zijn. Net als God overstijgt Hij alles en iedereen. Daardoor ligt alles en iedereen voor hem open. Ik doe u een beeld aan de hand. Als het heelal een boek is, staat de Heer Jezus niet ergens op een bladzijde in dat boek, maar heeft Hij het boek in handen en bladert Hij erin. Zo houdt Hij ons leven in handen , waar wij ook zijn, en heeft Hij ons lief. Hemelvaart betekent: wij bevatten Hem niet - Hij omvat ons!
3. Macht
Daar komt nog iets bij. Dat Hij boven de hemelsferen verheven is, betekent ook dat Hij alles in zijn macht heeft. Zie 1:22:
Hij heeft alles onder zijn voeten gelegd
Daar heb je hetzelfde woord als in 4;10: 'alles'. Hij omvat niet alleen alle dingen, maar Hij staat er ook boven. Dat wil zeggen: er is niets groter of sterker dan Jezus de Heer. Uw zonde niet; uw ongeloof niet; uw twijfel niet; uw dood niet - niets. Zie 1:21,22:
God gaf hem een plaats aan zijn rechterhand, hoog boven alle hemelse vorsten en heersers, alle machten en krachten en elke naam die genoemd wordt ... Hij heeft alles aan zijn voeten gelegd en hem als hoofd over alles aangesteld.
Dat is het geheim van zijn aanwezigheid. Hij is tegen alles en iedereen opgewassen. Zijn liefde is tegen alles en iedereen opgewassen. Waar u ook bent, wat ook uw omstandigheden zijn - Jezus de Heer heeft de macht om u daardoorheen te dragen en het goed te maken.
4. God alles in allen
Daarmee is nog niet het laatste gezegd. Het laatste is, dat de Heer Jezus ook de weerstand die tegen hem bestaat gaat overwinnen. Dat staat in 1:10: ooit zal alles in de hemel en op aarde onder één hoofd bijeengebracht worden. Dat wil zeggen: dan wordt het heelal een eenheid. Nu zijn er nog machten en krachten die tegen hem in werken. Maar eens zal het zijn: God alles in allen (I Corintiërs 15:28). Dan pas is de 'vervulling' van 4:10 compleet. Het begin van die eenheid is er al, en wel in de kerk, 4:3-6, 13. Maar dat is niet genoeg. Het doel is pas bereikt als alles buigt voor de Heer. Dan is zijn aanwezigheid volkomen,zoals wordt aangeduid in Jesaja 6:3: heel de aarde van zijn heerlijkheid vol.
Amen
N.B. Indien U een preek anders dan voor uzelf wilt gebruiken, stelt ds. van der Dussen een e-mailbericht aan hem op prijs. Wil hem ook vermelden als bron van de preek.