Preek over Johannes 21:6

Een van de mooie dingen van het evangelie is, dat het ook kan worden opgevat als 'goede raad'. Daarmee bedoel ik dat het z'n waarde ook bewijst als het gaat om de beslissingen die je moet nemen in het gewone leven. Dat is de reden dat ik - hoewel het nog lang geen Pasen is! - een tekst gekozen heb uit het laatste hoofdstuk van het evangelie naar Johannes. Dat beschrijft hoe de opgestane Heer een aantal keren verschijnt aan zijn discipelen. In het bericht over een van die verschijningen vertelt Johannes over de goede raad die Jezus gaf aan diegenen van zijn leerlingen die waren gaan vissen en die de hele nacht niets gevangen hadden (vers 6):
Het opvallende hieraan is niet alleen, dat de raad die Jezus geeft ook daadwerkelijk goed is. Dat blijkt daaruit, dat de discipelen een massa vis vangen als ze doen wat Hij zegt. Treffend is ook, dat dit tafereel zo gewoon is. Jezus stapt hier geïnteresseerd de leefwereld van zijn leerlingen binnen. Hoor ze naar elkaar roepen, de onbekende man op de oever en de vissers. "Ik kan wel wat vis gebruiken. Hebben jullie wat gevangen? "Nee, het wil niet vannacht." "Gooi het net dan aan stuurboord uit.""Okay." Had u zich zo Jezus voorgesteld? De discipelen in elk geval niet. Ze herkennen Hem niet, zo gewoon is Hij. Jezus had natuurlijk iets anders kunnen roepen: "Hé, kom gauw naar de oever. Ik ben het - Jezus! Stop maar met dat vissen!" En dan waren de discipelen uiteraard ogenblikkelijk gestopt met vissen. En dan waren ze misschien gaan praten over de grote missie die hun te wachten stond, om de wereld voor de opgestane Heer te winnen, om de vergeving van zonden te gaan prediken, en het koninkrijk van God. En zeker, dat komt ook allemaal. Maar nu nog niet. Eerst dit gewone tafereel. Let wel: juist doordat Jezus in het gewone leven zulke goede raad geeft, komt Petrus tot de ontdekking: "Het is de Heer!" Je zou namelijk kunnen zeggen, dat de kracht van de opstanding doorwerkt in die enorme vangst. Hier wordt glorieus een impasse doorbroken; de vangst van 153 vissen symboliseert volheid en ultiem succes: de oudheid kende 153 vissoorten. Het luisteren ernaar leidt dus tot zo'n opzienbarend resultaat, dat de discipelen anders gaan kijken naar de man op de oever. Er is zo gezien overeenkomst tussen dit laatste wonder van Jezus waarover Johannes vertelt en het eerste: het wijnwonder op de bruiloft te Kana. Ook daar het gewone leven. Ook daar: Jezus die raad weet. Ook daar: inzicht in het bijzondere van Jezus doordat Hij metterdaad raad schaft en een allesovertreffende vreugde creëert .

Zulke verhalen helpen om het geloof dichtbij te krijgen. Het gaat in de Bijbel vaak om dingen die ver van het gewone leven afliggen: om diepe ernst, grote levensvragen, om dingen die eeuwigheidswaarde hebben. Daarom is het goed om je als christenen met regelmaat uit het gewone leven te laten wegroepen. Daarvoor kom je ook naar de kerk. Maar dat is één kant van de zaak. Er is ook een andere kant, en wel deze: dat Jezus op zijn beurt ons gewone leven binnen stapt, zich erin mengt, en goede raad geeft. Sterker nog: dat wij iets van God en zijn Koninkrijk opmerken, juist doordat Hij iets te zeggen heeft dat ons gewone leven raakt. Vanuit de gereformeerde traditie (hier mag de naam van Abraham Kuyper met ere genoemd worden!) worden wij gestimuleerd, om ons in het geloof niet alleen met de eeuwigheid bezig te houden. Het is goed om het geloof ook te betrekken op het gewone leven en te ontdekken, dat er zoveel goede raad in het evangelie besloten ligt. De Bijbel spreekt in dit verband van 'wijsheid'. 'Wijsheid' is een kwestie van 'de dingen goed aanpakken', 'het leven goed aanpakken'. Wat zitten wij vaak om wijsheid verlegen. Hoe pak je het goed aan, het bestuur van een land en een stad, het omgaan met een moeilijke collega, je eigen seksualiteit? Over al die dingen weet God wat te zeggen. Vanuit de grote, ernstige, diepe prediking van het Koninkrijk van God kunnen wijze woorden gezegd worden met betrekking tot het gewone leven. Jezus geeft echt goede raad. "Probeer het eens met vergeving." "Probeer het eens met genade." "Probeer het eens met 'worden als een kind'." "Probeer het eens met zelfbeheersing." Toegegeven: het is wel ongewone raad. Je kunt er ongelovig tegenaan kijken: "Dat werkt toch niet!" Dat gold voor het advies dat de discipelen kregen; ze hadden knorrig tegen elkaar kunnen zeggen: "Wat wil die betweter?!" Het geldt in het algemeen van de goede raad die in het evangelie besloten ligt. De wijsheid van God is zó anders dan die van de wereld, dat menigeen de boodschap van Christus voor dwaasheid houdt. Vgl. I Korintiërs 2:6-9. Een mens moet zich echt over zijn vooroordeel heen zetten en zich gewonnen geven aan Gods goede raad. Maar wie dat doet komt niet bedrogen uit! Sterker nog: alléén als je naar Gods goede raad luistert en die in praktijk brengt, zul je ontdekken dat het evangelie geen bedrog is (vgl. Matteüs 7:24-29). Wat denkt u: was het ooit op die morgen tot een ontmoeting met de opgestane Heer gekomen als de discipelen Hem hadden laten praten? Zo zal ook voor ons wellicht nooit het licht betreffende God opgaan, wanneer wij niet ingaan op Jezus' goede raad, Hem laten praten en gewoon doorgaan met waar we mee bezig waren.

Voor mensen die het maar lastig vinden om grip te krijgen op de heel grote woorden en de zeer verheven dingen waar het in het evangelie om gaat, ligt hier een kans om het evangelie dichtbij te krijgen. Ik denk hier speciaal - maar niet uitsluitend - aan jongeren die het allemaal nog niet op een rij hebben en met de ogen zitten te knipperen als het gaat om bijvoorbeeld 'een relatie met Jezus'. Ik zou jullie willen zeggen: doe kalm aan. Begin misschien eerst veel dichterbij huis. Zie God, zie Jezus vooralsnog alleen maar als een onbekende man die staat te roepen naar jou: "Lukt het een beetje?"En dan roep jij: "Nou, 't gaat nog al. 'k Vind het een hele uitzoekerij, het leven." En hoor dan die onbekende man op de kant roepen: "Probeer het eens zo!' En ga het dan eens in praktijk brengen: worden als een kind; nederig worden; geld minder belangrijk vinden; jezelf geen vrije seks toestaan; geen kwaad met kwaad vergelden." Misschien vind je het raar wat die onbekende allemaal roept. Misschien struikel je erover en is je eerste reactie: "Wat een dwaasheid!" Maar ik beloof je: het loont de moeite om naar die raad te luisteren. Probeer het eens. Dan komt al dat andere later wel: het eeuwige leven, opstanding, relatie. Geen misverstand: dat is allemaal echt belangrijk. Maar begin met luisteren naar die onbekende, en met het toepassen van de goede raad toe die je wordt gegeven in de Bijbel, op de jeugdclub van de kerk, op het kamp.

Doe met dit verhaal ten slotte ook uw winst, gemeente, als het gaat om 'open gemeente'. Ik hoor nogal eens als reactie op dit project: "O, dus we moeten gaan evangeliseren." Dat is echt een misverstand. Het project 'open gemeente' is juist gestart vanuit de ervaring, dat er haken en ogen zitten aan dat evangeliseren. Laat ik het kort samenvatten: het is niet ieders charisma om frank en vrij het evangelie ter sprake te brengen tegenover ongelovigen. Voor wie dat charisma niet heeft is het hoogst kunstmatig, om tegenover vrienden en collega's te beginnen over de enige weg, en het eeuwige leven, en het laatste oordeel. We merken het onmiddellijk: we doen onszelf en anderen gauw geweld aan als we onszelf daartoe moeten pressen. Werkt het dan niet beter om in te zetten bij het gewone leven, in de sfeer waarin we anderen toch al ontmoeten? Ik denk hierbij aan het werk van Stichting Present. Als onbekenden binnenkomen in het gewone leven van mensen, daarin een concreet verschil maken, en dan die verraste reactie krijgen "Wie zijn jullie eigenlijk? Vanwaar die betrokkenheid, die warme interesse?" Maar denk ook aan het delen met anderen van wat we zelf voor goede raad in het evangelie ervaren hebben. Bijvoorbeeld: een opvoedavond beleggen vanuit christelijk perspectief, samen zoeken naar goede raad vanuit het evangelie, en dan anderen uitnodigen om aan te schuiven. Of op een huwelijkscursus leren hoe je het net aan de andere kant kunt uitgooien, en dan vrienden bij wie het allemaal even niet zo lekker loopt het evangelie, laten merken dat ze welkom zijn. Niet dat we als gemeente de grote woorden van het evangelie zouden mogen verzwijgen. Wel omdat ze vaak pas verstaanbaar worden voor mensen, nadat eerste die goede raad is opgemerkt.

Amen