Preek over Matteüs 11:28-30

Veel mensen dromen er van dat ze hun eigen baas zijn. Dat lokt aan: je eigen zaak hebben; zelf alles kunnen regelen en geen inkomsten hoeven afdragen. Ook in religieus opzicht kan er bij mensen een sterke behoefte leven aan 'eigen baas zijn'. Waarom zou je de zeggenschap over je leven aan God overdragen? Het is op een of andere manier diepmenselijk: zelf de zaak regelen, je leven sturen en onder controle hebben. Waarom het roer uit handen geven?

Prekend over Matteüs 11:28-30 ga ik het niet mooier maken dan het is: Jezus heeft het over zijn juk. In de Bijbel duidt een juk vaak slavernij aan (zie de notitie). Inderdaad wil Jezus zoveel zeggen als: "Onderwerp je aan mij. Laat mij jouw heer, jouw baas zijn." En dan mag hij honderd keer zeggen dat zijn juk zacht is, maar het is wel een juk. Hij zegt ook: "Leer van mij." Dat betekent zoveel als: "Word een leerling, een discipel van mij. Volg niet meer je eigen inzichten. Volg Mij!" Waarom zouden wij dat doen? Waarom zouden wij vrijwillig zijn juk op ons nemen? Jezus zegt: "Omdat je bij mij rust zult vinden. Omdat je bij mij niet het gevoel zult hebben: 'Ik moet nog zoveel...'" Dringend, hartstochtelijk roept Jezus ons op: "Kom mee! Kom bij mij! Je zult er geen spijt van krijgen!"

Rust vinden? Moe en belast zijn? Dat is niet alleen iets van oudere mensen. Ik hoor van basisschoolleerlingen die niet genoeg bedrust hebben, en van middelbare schoolleerlingen die zichzelf over de kop lopen, en van kerkmensen die zich in de kerk opgejaagd voelen. "Ik moet zoveel in de kerk." Onder wiens juk leven we eigenlijk? Onder dat van de groep? "Ik moet meekomen met de groep." Onder het juk van ons geloof? "De kerk doet een beroep op mij." Onder je eigen juk? "Ik moet zoveel van mezelf... Ik wil zoveel van mezelf... Ja, eigen baas zijn, dat betekent dat je op z'n minst onder je eigen juk doorgaat. Je wilt jezelf waarmaken. O, wat kun je als mens veeleisend tegenover jezelf zijn. Onder wiens juk leef jij eigenlijk? Maak je niet wijs dat jij helemaal geen juk draagt. Je houdt jezelf voor de gek.

Jezus ziet mensen voor zich die zichzelf aan het uitputten zijn. Tegen hen allen zegt Hij: "Kom mee!" Hij zegt dat tegen iedereen: kerkmensen en niet-kerkmensen; gelovigen en niet-gelovigen. "Kom toch bij Mij!" zegt hij. Het gaat hem ter harte, of u, of jij uitgeput raakt. Mag ik het even heel scherp zeggen: het interesseer Hem even niet of je gelooft of niet. Hij zegt: "Ik zie één ding: dat jij zoveel moet. Kom toch bij mij. Ik zal je rust geven. Bij mij kom je onder een juk - daar zul je van op adem komen." Hoe kan dat? Het geheim ligt in hemzelf. Hij zegt: "Ik ben zachtmoedig en nederig van hart." Dat betekent boven alles dat Jezus niet veel eist. Jezus is niet iemand bij wie je het gevoel krijgt "Hij wil wat van me!". Als je dat gevoel hebt, ken je hem nog niet. Bij de intocht in Jeruzalem zie je Hem zoals Hij is: rijdende op een ezel. Geen paard. Rijden op een paard was krijgshaftig, imponerend. Jezus zit niet hoog te paard. Jezus heeft iets buitengewoon ontwapenends. Daarom voelden kinderen zich bij Hem op hun gemak. Daarom voelden ook zondaren zich bij Hem op hun gemak. Een ontwapenende man. Een man die het voor het zeggen wil hebben door ontwapenend te zijn. Een man die geen opgeblazen ik heeft. Een bescheiden man. Een man die niet met z'n oordelen klaar staat. Een man bij wie je ruimte krijgt. Een kind krijgt ruimte bij Jezus. Een zondaar krijgt ruimte bij Jezus. Bij Jezus hoef je jezelf niet op te blazen. Zelfs dat is niet wat je van Hem moet!! Jezus wil niks van je, zelfs geen ontspannenheid! Bij hem mag je op een wonderlijke manier jezelf zijn. Hij laat wel merken dat Hij van poeha niks moet hebben. In gelijkenissen steekt hij de draak met zelfvoldane figuren. Bij hem is een sfeer van 'om jezelf kunnen lachen.' Daarom hebben mensen zich ook wel geërgerd aan Hem. Hij irriteert mensen met kouwe drukte. Maar wanneer je je aan hem gewonnen geeft.... Echt, je kunt je geen betere heer hebben. Een zachtmoedig, vriendelijk mens. Een genadig mens. Een mens met ruimte - voor jou. Een mens bij wie je het van je af kun laten glijden, al je vrees dat je niet goed genoeg bent. Een man die niet eist. Een man die geeft, al maar geeft, zichzelf geeft Een man bij wie je daardoor ook je schaduwzijden, je minder mooie kanten kunt laten zien, die je altijd zo koortsachtig verbergt. Een man in wie God zelf ontwapenend voor ons wordt, zo, dat je bij God helemaal jezelf mag zijn...

Gek eigenlijk. Dit is een overbekende tekst. Het staat in onze geloofsleer: bij Jezus vind je rust en ontspanning. Maar ervaren we het ook zo? Of is onze levenspraktijk anders? Hebben we er misschien ongemerkt een heleboel tussen laten komen, tussen Jezus en onszelf, zo, dat we Hem onbedoeld kwijt geraakt zijn? Hebben we soms veel van onszelf op hem en op de kerk geprojecteerd? Kennen we hem wel echt? "Leert van mij." Ga ontdekken hoe anders Jezus is. En ga dan ook zelf zo leven. Hoe? Zachtmoedig. Nederig van hart. Dat betekent vooral: vertrouwend leven. Nederig, dat wil zeggen: niet hoog te paard. Meer vanuit het gevoel: ik ben een klein mens, maar God zal mij wel weten te vinden. God zal mij wel oprapen als ik struikel. Geen kouwe drukte, maar blij. Als een kind zo blij. Dan ben je niet meer veeleisend, niet ten opzichte van jezelf en niet ten opzichte van anderen. "Kom mee!" zegt de Heer op de ezel. Is dat beneden je stand? Of raken we hier het geheim van het leven? Mensen: bij deze Heer valt de spanning van je af. Blijf toch niet leven onder het juk van jezelf, of van anderen. Neem zijn zachte juk op je. We kunnen ons geen betere heer wensen.

Amen