Preek over 2 Korintiërs 13

Hoeveel denken wij als gemeente en als christenen dit jaar klaar te krijgen? Wat behoort tot onze mogelijkheden? En wat behoort tot onze ónmogelijkheden? Als ik psycholoog was zou ik zeggen: "Kom, mensen, positief denken; we gaan het hebben over wat we kúnnen, niet over wat we níet kunnen." Maar als dominee draai ik het om, hoewel dat tegen mijn gevoel in gaat. Op gezag van Paulus wil ik u vanmorgen, in het kader van een serie preken over 'kracht en zwakheid', uitnodigen om dingen niet te kunnen, om zwak te zijn. Want in deze tekst wordt ons voorgehouden dat zwakheid hoort bij het christelijk leven, omdat het ook voor Christus zelf wezenlijk is geweest dat Hij zwak was. Ik ga u laten zien hoeveel wij winnen wanneer wij zwak durven zijn. Maar eerst: wat wordt daarmee concreet bedoeld?

Het gaat over het accepteren dat je dingen niet kunt. Let wel: dat geldt niet van alle dingen. Er zijn zwakheden die je niet moet accepteren, maar waaraan je moet werken. Als je zwak bent in Engels, kun je niet met een beroep op de Bijbel zeggen: "God wil dat ik dat accepteer en het is dus niet erg als ik tweeën en drieën haal." Niks daarvan: aan het werk! Het moet echt een zes worden, en dat kun je ook! Zo is het voor sommige mensen ook heel goed om aan krachttraining te doen, en aan hardlopen! Nee, het gaat vanmorgen om dingen van het geloof. Ik noem een paar dingen. We merken als gemeente dat we er niet in slagen alle jongeren voor het geloof te interesseren. Hierin is ons vermogen zeer beperkt. Hierin zijn we uitgesproken zwak. Om zulke zwakheden gaat het. Daarvan zeg ik vanmorgen: dúrf zo zwak te zijn! Nog een voorbeeld, nu uit de persoonlijke christelijke sfeer. Stel, je hebt last van twijfel. Dan weet je uit ervaring dat je daar zelf niet bovenuit kunt komen. Het lukt je niet je twijfel eens en voorgoed uit te bannen. Ze komt steeds terug. Daarin ben je dan zwak. Ook daarvan zeg ik vanmorgen: dúrf zo zwak te zijn! Dat gaat natuurlijk tegen je gevoel in. Aan zulke zwakheden mogen we toch niet toegeven? En toch zeg ik het, omdat Paulus in zulke zwakheid juist het kenmerk van het geloof ziet. Geloven is: zwak durven zijn. Hij wijst naar Christus zelf. Hij is uit zwakheid gekruisigd. Dat wil zeggen: Hij heeft er bewust voor gekozen om machteloos te zijn. Christus had mogelijkheden genoeg om de kruisiging te voorkomen. Hij beschikte over engelen, maar ook over menselijke middelen. Hij heeft zich echter volkomen onthouden van het gebruik daarvan. Zo was het voor zijn vijanden heel gemakkelijk om Hem in te rekenen. Zo tekent Paulus nu ook zichzelf: als hij 'wij' zegt bedoelt hij zichzelf als apostel. "Wij zijn zwak in Hem': dat wil dus zeggen dat Paulus als apostel even machteloos was als Christus, juist omdat hij ´in Christus´ is, dat wil zeggen omdat Christus als het ware de sfeer is waarin hij leeft. Concreet: Paulus leed aan een ziekte, vgl. Galaten 4:13v. Daardoor kwam hij op de Korinthiërs nogal teleurstellend over, 10:10, vgl. 11:6. Hij was geen mannetjesputter. Daardoor kwam het tot een crisis in zijn verhouding tot de gemeente. De Korinthische christenen vatten sympathie op voor collega-predikers van Paulus die veel indrukwekkender waren, 11:5. Maar heel bewust kiest Paulus ervoor te blijven zoals hij is: zwak, bepaalde vermogens missend. Want zó is hij een echte apostel van Christus. Dat zal hem ongetwijfeld niet gemakkelijk zijn afgegaan. Als dominee kan ik daarvan wat meevoelen. Ook ik ken mijn eigen zwakheden. En o, wat zou ik er graag van af willen…. Niet dus!

Is dit een verheerlijking van zwakheid? Is dit een acceptatie van de nederlaag? Nee!! Het gaat erom dat deze zwakheid juist de basis is waarop God zijn kracht wil ontvouwen. Kijk opnieuw naar Christus: "Hij is in zwakheid gekruisigd, maar Hij leeft uit de kracht van God." Dat slaat natuurlijk op de opstanding. Wel eens bij stilgestaan, dat het nooit tot de opstanding gekomen was als Christus niet eerst uit zwakheid gekruisigd was? De kracht van God krijgt kansen waar mensen zwak durven zijn. Zo ziet Paulus zijn eigen zwakheid ook. Hij is ervan overtuigd dat hij juist als nogal teleurstellend apostel veel kan betekenen voor de Korinthiërs: "Wij zullen met Hem leven voor u uit de kracht van God." Paulus realiseert zich, hoezeer wij mensen God in de weg kunnen staan, juist wanneer wij krachtig zijn. Christen-zijn betekent, dat je leert plaats te maken voor Gods kracht. Dat wil dus zeggen: durf zwak te zijn, in de verwachting dat God sterk is! Het is dus niet genoeg om te bidden: "Heer, toon uw kracht." Dat gebed functioneert niet als wij zelf nog bezig zijn met ons eigen machtsvertoon. Echt bidden kan pas, als je werkelijk met lege handen wilt staan voor God. Ik zal het eens scherp uitdrukken: God heeft onze zwakheid nodig. We lazen hoe Gideon met een onwaarschijnlijk klein legertje oorlog moest gaan voeren. Dat leger was eerst door de Heer zelf uitgedund. Waarom? Omdat duidelijk moest worden dat van Hém de overwinning komt, Richteren 7:2.

Er zit bemoediging en waarschuwing in dit appèl om zwak te durven zijn. De bemoediging is, dat het niet erg is als wij aan het eind van ons Latijn zijn. Nog eens die twee voorbeelden: het lukt ons niet om alle jongeren voor het geloof te interesseren. Het lukt iemand niet om boven de twijfel uit te komen. Een natuurlijke reactie is dan: een schepje erbovenop. En als het dan nog niet lukt slaat de vertwijfeling toe, worden we neerslachtig. Heel troostrijk zegt nu het evangelie: word niet moedeloos. Houd op met sjorren en sjouwen en leg het nu helemaal bij God neer. Durf een zwakke gemeente te zijn. Durf een twijfelaar te zijn. Houd niet langer de schijn op. Volg de Gekruisigde in de acceptatie van je machteloosheid en verwacht vervolgens de kracht van God. Maar er zit ook een waarschuwing in. De waarschuwing is, dat wij weinig van God hebben te verwachten wanneer wij vasthouden aan onze macht. Wij raken dan het contact met Christus kwijt. Een kerk die haar kracht erin zoekt dat ze veel kan, is geen kerk meer, geen gemeente van de Heer. De zwakheid van het kruis móet bij ons terug te vinden zijn. Als je dat tot je door laat dringen, kan de schrik je om het hart slaan. Misschien kan God wel veel minder bij ons terecht dan wij zouden denken, juist doordat wij in sommige opzichten zo'n sterke gemeente menen te zijn, apetrots op onze kwaliteiten! Misschien moet God ons nog meer op de knieën dwingen, willen wij echt ´in Christus´ zijn.

Zwak durven zijn: dat is niet naar de mens. Het betekent: sterven aan jezelf. Dat doet altijd pijn. Het kruis doet altijd pijn. Je nederlaag accepteren. En dan ontdekken dat God krachtig is en dat Hij de overwinning geeft.

Amen