Preek over Lucas 13:33

Treffend in dit bijbelvers is dat eruit spreekt dat Jezus vrijwillig naar Jeruzalem gaat om te sterven. Hij weet wat er komt en vlucht er niet voor. Dat maakt dat zijn sterven niet iets is dat Hem overkomt. Hij kiest voor de dood in Jeruzalem. Daarin zie ik een kans om toch weer met een zekere nieuwsgierigheid de lijdensgeschiedenis van Christus, waarvoor we vanaf nu tot Pasen in de kerk aandacht hebben, aan de orde te stellen. Het is zo´n overbekend onderwerp, dat je er gemakkelijk bij kunt gapen. Het kan ook gauw erg dogmatisch worden. Deze tekst helpt ons, zo denk ik, om ons weer te verbazen over dit sterven. Ik ga met u na waarom het niet te veel gezegd is dat Hij voor het sterven kiest; waarom deze keuze nieuwsgierig maakt, en hoe deze keuze ons rijp maakt voor de overweging dat dit sterven waarachtig zinvol voor ons is.

Tegenwoordig hoor je nog al eens de opvatting verdedigen, dat Jezus zelf absoluut niet verwacht had in Jeruzalem te zullen sterven. Hij zou, integendeel, gemikt hebben op een grote zegetocht als Koning der Joden in de hoofdstad. Met andere woorden: zijn plan om naar Jeruzalem te gaan was een fatale misrekening. Later, om het goed te praten, hebben de discipelen gezegd: "´t Was toch ergens goed voor, namelijk voor de vergeving van onze zonden." Daarin zit dan dat ze het niet hebben willen opgeven, de gedachte dat Jezus iets bijzonders was. Maar de werkelijkheid is ontnuchterend: Jezus heeft zich gewoon - vergist. Niet Híj, maar het kwaad heeft gezegevierd. En Jezus - was een argeloze ziel, te goed voor deze wereld. Buiten de kerk hoor je dit soort dingen zeggen, maar ook wel binnen de kerk. Dat heeft nieuwtestamentici aanleiding gegeven om de tekst nauwkeurig te onderzoeken. Klopt het? Kun je binnen het evangelieverhaal onderscheiden tussen Jezus´ eigen - naïeve - bedoelingen en wat men er later aan dogmatiek van gemaakt heeft? Steeds meer wordt gezegd: dit gaat niet op. Want Jezus wordt in de evangeliën helemaal niet afgeschilderd als naïef. Hij wist deksels goed wat er te koop was. In onze tekst worden ook dingen van Hem aangehaald die helemaal bij Hem passen. Zijn reactie op de waarschuwing om te vluchten voor gevaar van de kant van koning Herodes, dezelfde als de moordenaar van Johannes de Doper, is typerend voor zijn onafhankelijkheid én zijn gevoel voor zijn missie. Onafhankelijk: Hij heeft zich nooit van zijn à propos laten brengen - ook nu niet. Zijn missie: Hij ziet zichzelf als een profeet, vgl. 4:24:Geen profeet is aangenaam in zijn vaderstad. (vgl. 24:19).Heel goed weet Hij dat profeten hun opdracht met de dood moesten bekopen. Vgl. Nehemia 9:25,26. Werkelijk, Jezus is niet blind in de val gelopen. Hij wist zich man met een missie en is als zodanig bewust naar Jeruzalem gegaan om te sterven.Jezus´ keuze om te sterven maakt nieuwsgierig 1. Jezus is met belangrijke dingen bezig: Hij drijft boze geesten uit en verricht genezingen, vs. 32. Daarin is Hij van waarde voor de mensen. Waarom breekt hij dat af - onnodig? Hij krijgt immers de kans om aan de dood te ontsnappen! Wat wil Hij daarmee bereiken? In vs. 32 zegt hij: ´de derde dag is de dag van mijn voltooiing´ (herziene Willibrordvertaling). Wat betekent dat? Wat drijft Hem? 2. Jezus erkent zijn nederlaag, vs. 34: "Gij hebt niet gewild." Wat schiet Hij ermee op om zijn tegenstanders in Jeruzalem in de gelegenheid te stellen het te winnen? 3. In het Oude Testament wordt de martelaarsdood nergens verheerlijkt. Het was niet ´stoer´ om te kiezen voor de dood. Het pathos van de zelfmoordacties waarover wij in onze tijd zoveel horen is het Oude Testament vreemd. Dat betekent dat het in Jezus´ dagen niet als heldhaftig gold om de keuze te maken die Jezus maakte. Elders maakt Jezus ook duidelijk dat Hij helemaal niet heldhaftig was. Vgl. Lucas 12:50: "Ik moet gedoopt worden met een doop, en hoe beklemt het Mij totdat het volbracht is". In Gethsemane is het niet anders. Wat is het dan toch dat Jezus ertoe drijft deze keuze te maken? 4. Het perspectief van de opstanding wordt hier niet genoemd. Maak het dus niet mooier dan het is: Jezus´ keuze heeft voor Hem echt iets afschuwelijks gehad. En dan toch...De keuze die Jezus maakt heeft betekenis Merkt u hoe zo de tijd rijp gemaakt wordt om naar de boodschap van het NT te gaan luisteren, dat dit sterven zinvol is geweest? Jezus heeft daar zelf nadrukkelijk op gewezen, vgl. zijn uitspraak bij het laatste avondmaal, 22:20:Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed, dat voor u uitgegoten wordt.Voor u uitgegoten. Volgende week hoop ik daarop nader in te gaan en de betekenis ervan te ontvouwen. Nu houd ik de pas nog even in, expres. Daarmee kan er ruimte komen om iets te gaan meevoelen van die eerste discipelen, die zich het hoofd erover braken: "Waarom toch?" Zo kunt u hopelijk de verrássing van de opstanding weer ondergaan: "Wat nu? Hij zou leven? Dat bestaat niet!" Zo gaat u misschien zélf de mogelijkheid overwegen, die blijde mogelijkheid, dat het dus inderdaad heel veel meer was dan de overwinning van de boosheid van mensen toen Jezus aan het kruis stierf. Want dat licht schemert hier. Het was ergens goed voor, dit sterven; het had een diepe zin en waarde, en daarom koos Hij ervoor. Hier is een man, een profeet, méér dan een profeet, wiens missie het was om voor ons te sterven. En Hij heeft het gedaan, met angst en beven, maar heel bewust, willens en wetens, vanuit - liefde. Dat was zijn dienst aan ons mensen. Zo gaat dat grote woord weer spreken: Hij heeft zichzelf - opgeofferd. Voor ons.

Amen