Preek over Lucas 23:34a

Toen Jezus aan het kruis werd geslagen, is de vergevingsgezindheid vermoord; de hoon waarmee Hij is overladen, was een heftige reactie op zijn té ruime hart. De spot van de soldaten, vs 36, lijkt uit minachting voort te komen: de manier waarop Hij stierf, was voor hén niet indrukwekkend. Kijk, ze deden dat werk wel vaker: Joden aan een kruis slaan. Aan bloed en gekerm waren ze gewend. Maar een beetje Jood liet het daar niet bij. Er waren er die hen, Romeinen, met felle haat vervloekten. Er waren er, die stierven met de bede: "Heer, wreek ons op onze vijanden!" Daar kon je als Romein respect voor hebben. Die gekruisigden spraken in wezen hún taal, de taal van de vergelding, het geweld. Maar deze gekruisigde - dat hadden ze nog nooit meegemaakt. "Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen." Wat moet je daar nou mee... Deze bede om vergeving heeft, hoe gek het misschien ook klinkt, Jezus geen goed gedaan. Ze was eerder olie op het vuur van de ergernis aan Hem. Dat Jezus aan het kruis belandde heeft zelfs alles te maken met dat grenzeloze van zijn vergeving en liefde. Je vraagt je wel eens af, hoe het toch heeft kunnen gebeuren dat mensen zo'n hekel aan Hem kregen dat ze, al zijn genezingswonderen ten spijt, Hem uiteindelijk niet moesten, Hem afwezen en doodden. Welnu, dat heeft ermee te maken dat Hij onaanvaardbaar ver ging met zijn vergevingsgezindheid. Er loopt wat dat betreft een lijn door zijn levensloop die ik aanwijs door drie voorvallen in serie te plaatsen.o Lucas 5:17-21. Hier wordt verteld dat Jezus vergeving van zonden proclameerde. Dat is als een godslastering ervaren. "Wie kan zonden vergeven dan God alleen?" De achtergrond van die gedachte is, dat God de Rechter is. Hij alleen heeft het recht om een zondaar te begenadigen, om iemand vrij te spreken. Wij mensen hebben dat recht niet; wij staan onder de wet. Wat Jezus doet als Hij die verlamde vergeving aanzegt, is dat Hij boven de wet gaat staan. Daarmee ontkracht Hij de wet. Iemand zondigt, maar Jezus zegt: "Het zij je vergeven!" Maar zo werkt het niet. Begenadiging is iets voor God. Mensen hebben elkaar te wijzen op de straf. o Lucas 9:51-56. Hier lezen we over de hatelijke ontvangst die Jezus in Samaria ten deel valt. Zijn leerlingen Jacobus en Johannes vinden dat dat aanleiding geeft om de Samaritanen een lesje te leren. "Heer, wilt Gij dat wij zeggen dat vuur van de hemel zal neerdalen om hen te verteren?" Maar nota bene: ze worden door Hem bestraft om die suggestie. En dat, terwijl de Samaritanen maar weer eens bewezen hadden dat ze niet deugden! Hier was straf op zijn plaats, terwijl Jezus genade bewijst. o Lucas 15:1,2. Hier wordt verhaald wat al eerder naar voren kwam, namelijk dat het aanstoot gaf dat Jezus met uitgesproken slechte mensen omging. Hij overschreed grenzen die iedereen in acht nam. De omgang met tollenaars bijvoorbeeld was verboden, omdat zij in dienst van de Romeinen stonden en Romeinen waren heidenen die absoluut buiten Gods verbond met zijn volk stonden. Weer komt naar voren dat Jezus het met de wet niet zo nauw lijkt te nemen.In dit rijtje past de bede om vergeving aan het kruis. Het lijkt erop dat Jezus hier de Romeinse soldaten op het oog heeft. Zo grenzeloos is zijn vergevingsgezindheid. Alles en iedereen kan er bij Hem mee door! Dat maakt dat mensen echt veel moeite met Hem kregen. De Farizeeën omdat Hij op Gods plaats ging staan. De Zeloten, een beweging van politieke opstandelingen, omdat Hij te lief was voor de Romeinen. Vergevingsgezindheid is mooi, maar er zijn grenzen. Genadig zijn is op zijn tijd best aardig, maar het moet geen rommeltje worden. Jezus hield geen maat. Hij draafde door. Daarin werd Hij ergerniswekkend en zelfs provocerend. Hij had zijn kruis gemakkelijk kunnen ontlopen als Hij de grenzen in acht had genomen. Een lichte vonkenregen op de Samaritanen had geen kwaad gekund. Iets meer afstand tot de tollenaars was passend geweest. Iets voorzichtiger over Gods vergeving praten had Hem gesierd. Ja, het was niet moeilijk voor Jezus geweest om het kruis te ontlopen. Iets meer aanpassing aan de menselijke maatstaven en het was nooit op dit drama uitgelopen. Eén vloek vanaf dat kruis en de soldaten hadden met meer respect tegenover hem gestaan. Maar dat wou Jezus dus niet. Korten op de genade, en de barmhartigheid, en de vergeving, en de liefde: daartoe was Hij niet bereid. Zelfs niet als Hem dat zijn leven kostte. Is dat niet verbijsterend? Ietsje minder genadig en Jezus had geen grote problemen gehad. Maar Hij heeft er zijn leven voor over om overweldigend genadig te zijn, tot aan het kruis toe. Het was een 'heilig moeten', zijn kruis. Dít was zijn missie: een onvoorstelbaar ruim hart betonen voor afgeschreven mensen. Daar mocht niet op gekort worden. Dan maar kruisiging.De wereld haalt zijn schouders op: "Een gek; een dweper. Met zoveel vergevingsgezindheid réd je het niet in dit leven!" Dat is waar. Aan het kruis is de vergevingsgezindheid om het leven gebracht. Zo zie je maar weer: een schip op het strand is een baken in zee. Mensen, af en toe een vloek - daar kom je het verst mee. Zet de ander zijn streken maar betaald. Het kwaad moet gestraft, en niet te flauw. Zeg eens eerlijk: was Jezus ook opgewekt als het aan ons had gelegen? Ja, want waarom wordt ons het verhaal van de moord op Jezus verteld? Enkel en alleen omdat óók het verhaal verteld wordt dat déze Jezus is opgewekt uit de doden. God de Vader heeft partij gekozen en het pleit beslecht en gezegd: "Nee, wereld, zoals Hij het deed, zo is het goed, en zo moet het blijven. Dat onbegrensd ruime hart - dat is het mijne. Zoals Jezus was - zo ben Ik - God." Dat is de boodschap van de opstanding. God haalt Jezus terug uit de dood. Dat wil zeggen: Hij haalt de genade en de vergeving terug uit de dood. En Hij schenkt ze zelfs aan de moordenaars. Zo wil God ons verlossen uit de duivelse kringloop van de wet, en de wraak, en de haat, en de straf. Hij schenkt ons zijn Zoon, die het kruis voor lief nam omdat Hij vergeving en genade belichaamde. Zo is het kruis een geschenk voor ons en deze wereld. Geloven in Jezus, de gekruisigde, is: geloven in vergeving, in het grenzenloze van de liefde. Kom dus naar het kruis van Jezus. Kniel hier neer. Laat u verlossen uit de hardheid van de wet. Vind uzelf terug in de kring waarin ook die Samaritanen staan, en die Romeinen, en die tollenaars, en die verlamde. Laat zijn vergevingsgezindheid ook u recht in het hart treffen en ga begrijpen wat het betekent dat Hij ook voor u gestorven is. Dit is Gods werkelijkheid. Zeg toch de menselijke werkelijkheid vaarwel, die van de wraak, en de afwijzing. Sta niet langer aan de kant van mensen die van boosheid hun levenshouding hebben gemaakt. Vier toch de verzoening. Ga achter Hem aan, die het kruis op zich nam vanuit het 'heilig moeten' van de genade. Geloof in Jezus, de Gekruisigde, de Opgestane.

Amen