Preek over 1 Petrus 3:22

Heel vaak schiet de natuurkundige benadering van de werkelijkheid tekort om recht te doen aan de dingen die in de Bijbel staan. Dat geldt ook ten aanzien van de hemelvaart van de Here Jezus. Natuurkundig gezien valt daar weinig van te maken. Een natuurkundige die zich probeert voor te stellen hoe het gegaan is raakt in de grootste verlegenheid. Zelfs al zou het lukken om die gebeurtenis natuurkundig te vatten, dan had je er nog niks aan. Want wat levert het op, te weten dat de Here Jezus de wet van de zwaartekracht overwonnen zou hebben en is opgestegen naar boven? Nee, de natuurkundige benadering helpt ons niet de betekenis van de hemelvaart te vatten. Veel verder kom je als je de hemelvaart benadert vanuit de sociale verhoudingen. Als ik nu eens niet zeg 'hemelvaart', maar 'de weg naar de top', dan weet u gelijk wat de bedoeling is. In de sociale verhoudingen denken wij nog altijd in termen van 'onder' en 'boven'.

Let op de volgende uitdrukkingen: de laagste sport van de maatschappelijke ladder de upper ten de top van het bedrijfsleven topinkomens de onderste lagen van de samenleving lager beroepsonderwijs enz.

Welnu, zo moet je ook de hemelvaart van de Here Jezus zien: het is zijn weg naar de top. Om dat vanuit de Bijbel toe te lichten neem ik u mee naar Jesaja 14, waarin sprake is van een eigenlijk mislukte hemelvaart.

Ik doel op vs 13 en 14, waar van de koning van Babel gezegd wordt: Gij overlegdet nog wel: ik zal ten hemel opstijgen, boven de sterren Gods mijn troon oprichten... Ik wil opstijgen boven de hoogten der wolken, mij aan de Allerhoogste gelijkstellen.

Deze woorden houden verband met de geweldige machtsontplooiing van Babel, de supermacht in het Nabije Oosten vanaf 600 voor Christus. Het Babel van toen was wat Amerika nu is. De koning van Babel was de machtigste man van de oud-oosterse wereld. Maar het was hem niet genoeg. Hij wilde nog machtiger, nog hoger worden. Hij wilde aan de Allerhoogste gelijk worden. In vs 13 staat, dat hij zich voorstelt 'te zetelen op de berg der samenkomst ver in het Noorden'. Bedoeld is de zeer hoge berg, waarop volgens de voorstelling van de oosterlingen de goden zetelden. Ook in Griekenland kende men die voorstelling: de hoge bergtop van de Olympus gold als de plek waar de goden verblijf hielden. Niet toevallig een hoge top: de goden staan hoger dan de mensen! De koning van Babel wordt nu gedreven door de zucht om uit te stijgen boven het menselijke. Hij wil n¢g hoger staan. Je komt het in de geschiedenis voortdurend tegen. Zo lieten de Romeinse keizers zich vereren als goden. Typisch is, dat mensen op hoge posities nog altijd de drang hebben om zich te gaan gedragen als mensen die boven de rest staan. Bij tirannen als Hitler en Ceaucescu nam het krankzinnige vormen aan, met hun dromen van een duizendjarig rijk en hun wanstaltige bouwplannen. Oud-president Suhartu van Indonesi‰ was zo corrupt dat hij onvoorstelbaar grote schatten kon verzamelen. Men verwijt het in zekere zin ook oud-bondskanselier Kohl: de man deed alsof hij boven de wet stond. Zoiets heeft nu ook de koning van Babel bezield. Hij was niet tevreden met de toppositie onder de mensen. Hij wilde n¢g hoger.

Die hemelvaart is evenwel mislukt. In Jesaja 14 wordt een spotlied op hem gezongen. Hoogmoed komt voor de val! De koning van Babel is neergestort, zo diep als maar kan: hij wordt nu opgewacht in het dodenrijk, vs 15, 9. Heel concreet wordt het in vs 11 beschreven: hij ligt nu te midden van de wormen... Er is niets van zijn machtige heerschappij over, vs 5. Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Twee dingen spelen een rol. In de eerste plaats was de koning van Babel een afschuwelijke geweldenaar. Mensenlevens betekenden niets voor hem, vs 6. De weg naar de top van zo'n geweldenaar is een plaag voor de aarde, die in het belang van de schepping moet worden afgesneden, vs 7,8.In de tweede plaats was hij absurd hoogmoedig geweest. Elke oosterling wist, dat een mens zich niet moet verbeelden dat hij bij de goden hoort. Het gezegde van Prediker gold ook buiten Isra‰l: God is in de hemel en gij zijt op de aarde (5:1)

De goden staan hoger dan de mensen. Ze weten meer dan wij mensen. Ze hebben het eeuwige leven, anders dan wij mensen. Een mens die zich naar de status van de goden uitstrekt, zal dat met zijn leven bekopen. In dat licht is de val van de koning van Babel te verstaan: het komt een mens niet toe hoger te willen dan de menselijke top.

En nu terug naar de hemelvaart van de Here Jezus. Merkt u hoe die een heel andere gevoelswaarde krijgt tegen deze achtergrond? Wat de koning van Babel niet lukte, dat valt Jezus w‚l ten deel. Dat heeft te maken met wie Hij is. Want Jezus streefde n¡et naar de top. Hij heeft juist de laagste plekken opgezocht. Uiteindelijk is Hij neergedaald in het dodenrijk. Van daaruit heeft God Hem de weg naar de top laten gaan. Precies omgekeerd dus ten opzichte van de koning van Babel. Die wilde omhoog en stortte omlaag; Jezus was bereid de diepte in te gaan en is verhoogd. Zo verhoogd, dat Hij inderdaad naast God mocht gaan zitten! Zo verhoogd, dat de boze machten in Hem hun meerdere moeten zien. Jezus is echt de Overste van de koningen der aarde. Zijn ster is hoger gerezen dan de hoogste positie die een mens kan bereiken: engelen en boze machten staan onder Hem, I Petrus 3:22. Wees dus niet bang voor al die machten!

Het zal nu duidelijk zijn wat de betekenis is van het evangelie Jezus' hemelvaart. Je zou kunnen zeggen, dat hierin onze diepste troost en gerustheid ligt. Want wat bijzonder, dat die allerhoogste toppositie gegund wordt aan iemand die z¢ weinig geldingsdrang had. Alleen met deze allernederigste aan de top kan de schepping (Jes.14: 7,8) gerust zijn en kunnen w¡j gerust zijn. Heel de geschiedenis is een eindeloze reeks pogingen van geweldenaars om aan de top te komen. Zelfs de meest edele en oprechte mensen veranderen op hoge posities. Dat is slecht voor de schepping. Heel de geschiedenis lijdt onder die onuitroeibare drang van ons mensen om God naar de kroon te steken. Het is een drama! Zo zien we allemaal mislukte hemelvaarten. Het is om diep triest van te worden. En ziedaar: wat verkondigt het evangelie ons? Dat de Gekruisigde door God naar de top is geleid. Het is niet te geloven, en juist daarin zo geloofwaardig. U hoeft echt nooit bang te zijn dat u over het hoofd gezien wordt. Aan de top staat Hij die met melaatsen en blinden, hoeren en tollenaars verkeerde. Hij is niet veranderd. Deze man aan de top: dat is goed voor de bomen en de dieren en de mensen. Het is ook eervol voor God. Met deze man aan de top komt de schepping terecht.

Amen